Herman Damveld
‘We moeten niet blindvaren op de rekenmodellen om gevolgen van de gaswinning in Groningen te bepalen.’ Dat stelde Theodor Kockelkoren, de Inspecteur-Generaal van het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM), op het Kenniscongres Veilig Wonen op 8 november jongstleden in Groningen. Het congres ging vooral over de stand van de kennis over de aardbevingen en de versterking van huizen. Zo´n 350 aanwezigen waren daarvoor naar gebouwen op het Zernike-terrein gekomen, waar onderzoek naar de energievoorziening wordt gedaan. Eén gebouw staat nu pal naast de plek waar een groots geothermieproject was gepland, dat door het SodM is afgeblazen.
In de visie van Kockelkoren is er ‘een ingewikkeld en weliswaar geavanceerd rekenmodel (het HRA-model) dat gebruikt wordt om te bepalen welke huizen voor versterking in aanmerking komen.’ Maar, zo vroeg hij aan de zaal: ‘We gaan toch niet blindvaren op een rekenmodel waarvan we weten dat het niet staat op sterke kennis omtrent de risico’s? En dat gebruikmaakt van informatie waarvan we weten dat er fouten in kunnen zitten? En dat gemaakt is door de NAM in plaats van een onafhankelijke partij?’
Toch maakt het SodM wel gebruik van dit rekenmodel, want het biedt ‘belangrijke inzichten die we eerder niet hadden. (…) Het nieuwste inzicht toont namelijk dat een aantal randen van het aardbevingsgebied een hoger risico kennen. De golven naar het oppervlak die de aardbevingen veroorzaken kunnen opgestuwd worden waar zachte grond (veen) overgaat in hardere grond (klei). (…) Laten we het rekenmodel niet weggooien maar een passende plaats geven: een bron voor bepalen van het risico, maar niet de doorslaggevende bron voor de versterking. En bovendien moet altijd het gezonde verstand de uiteindelijke beslissingen maken.’
Om de kennis te vergroten is twee jaar geleden het Kennisplatform Effecten Mijnbouw opgericht dat tot 2020 volgens de secretatis Ipo Ritsema werkt aan veertien onderzoeksprojecten over gaswinning. Prof. Tom Postmes, coördinator van het Kenniscentrum Aardbevingen en Duurzame Ontwikkeling van de RUG, stelde daarentegen dat ‘meer onderzoek niet altijd oplossingen brengt en dat wetenschappers met grote stelligheid uitspraken doen op basis van te groot geloof in modellen. Door zelfoverschatting blijven de burgers daarbij achter.’
