Nieuwe tegenslag F-35

Joop Wenstedt

Achter de stijgende kosten en de vertragingen van de F-35 zitten enkele meer fundamentele problemen, zo kwam onlangs naar buiten. Zo blijkt het toestel te heet te worden en te weinig motorvermogen te hebben voor verticaal stijgen of landen.

Toen het JSF-project ruim twintig jaar geleden begon, dacht fabrikant Lockheed-Martin ruim zesduizend toestellen te kunnen slijten. Ondertussen wordt in geen enkel persbericht nog over aantallen gesproken. Maar met alle defensiebudgetten die fors onder druk staan, ziet de toekomst er voor de F-35 – de officiële naam van het toestel- niet rooskleurig uit en gaat het in totaal al niet eens meer om drieduizend toestellen.

 

Daarnaast wordt het toestel geplaagd door technische mankementen en vertragingen. Een van de grootste problemen is dat de warmte van het toestel moeilijk kan worden afgevoerd. Met name de vele elektronica zou daar verantwoordelijk voor zijn. Lockheed-Martin onderzoekt momenteel of het haalbaar is de brandstof te gebruiken als opslagmedium voor de overvloedige hitte. Simpelweg uitstoten naar buiten maakt het vliegtuig zeer zichtbaar voor infraroodkijkers en -richtapparatuur; daarmee wordt het ongewild een opvallend toestel, terwijl het juist ‘stealth’ zou moeten zijn.

 

Tevens vormt de overvloedige warmte een probleem voor de inzet in warme gebieden als Irak en Afghanistan, want hoe hoger de buitentemperatuur, hoe lastiger de warmte is kwijt te raken. Volgens strategen zal het toestel echter juist in deze gebieden worden ingezet, omdat daar de komende jaren de meeste spanningshaarden zullen ontstaan.

 

Een tweede groot probleem is de constatering dat de F-35B (de uitvoering die verticaal kan opstijgen en landen) over onvoldoende motorvermogen blijkt te beschikken om de verticale opstijging en landing veilig uit te voeren. Het toonaangevende vakblad Flight International weet te melden dat de tekortkoming is vastgesteld door een onlangs aan het team van testpiloten toegevoegde Brit; de Britten hebben met hun Harrier-varianten de nodige ervaring met verticaal opstijgen en landen op kleine oppervlakken als het landingsdek van een vliegkampschip.

 

Een F-35B zal op een vliegkampschip altijd landen met vol vermogen om een eventuele doorstart mogelijk te maken. Als de motor het amper aan kan, is dat uiterst gevaarlijk en zullen de vliegers liever een gewone landing maken. De huidige motoren hebben al te weinig vermogen als het toestel nog onbewapend – en dus nog niet volledig op gewicht – is.