Mischa Brendel
Net voor het einde van 2016 werd INCAS3 in Assen failliet verklaard. Nooit van gehoord? Niet zo heel raar, want deze stichting, die onderdeel was van wat het innovatieparadepaardje van Drenthe moest worden, werd nooit een succes.
Hetzelfde geldt voor de andere twee projecten verbonden aan het ooit met hooggespannen verwachtingen opgezette sensortechnologiecluster van Drenthe: Sensor City en het Hanze Insitute of Engineering (HIT). Hoe kwam het zover?
Als aan het begin van deze eeuw een flinke zak met geld voor Noord-Nederland beschikbaar komt om het vestigingsklimaat voor ondernemers te verbeteren, happen de drie noordelijke provincies dankbaar toe. Groningen zet in op Healthy Ageing en energie, Friesland gaat voor de oprichting van Wetsus. En Drenthe? Dat duikt in de sensoren.
Het enthousiasme is in eerste instantie groot. Niet zo gek, als je bakken vol met subsidiegeld krijgt. Vanuit het land, provincie en gemeenten komen er tientallen miljoenen beschikbaar. Drie ambitieuze projecten vloeien voort uit de ideeën van de provincie: in Assen zal Sensor City inzetten op een living lab voor sensoren; INCAS3 zal sensortechnieken ontwikkelen en deze verkopen; de Hanzehogeschool Groningen gaat in Assen met het HIT een hbo-opleiding voor sensortechnologie opzetten. Een overkoepelende stichting, Sensor Universe, zal zich richten op de (onderlinge) communicatie. Mooie plannen, mooie subsidies: wat kan er misgaan?
Een hele hoop, zo bleek de afgelopen jaren. Geld en ambitie zijn niet genoeg: je hebt ook kennis nodig. Nu kun je met dat subsidiegeld wel proberen die kennis aan te trekken, maar dat bleek niet eenvoudig, zo ontdekte HAN. Er waren nagenoeg geen aanmeldingen voor het HIT, zelfs niet na intensieve campagnes in het buitenland. INCAS3 is inmiddels dus failliet en Sensor City zo goed als.
Waarom lukte het Friesland en Groningen dan wel? Simpel: zij kozen ervoor om aan de slag te gaan met zaken waarvan ze veel ingrediënten al in huis hadden. Als ‘waterprovincie’ beschikte Friesland al over de nodige kennis en netwerken om van Wetsus een succes te maken. Voor Groningen geldt hetzelfde. Met een UMCG dat zich onder andere intensief bezighoudt met de vergrijzing van de maatschappij en als gasprovincie van Nederland waren Healthy Ageing en energie logische keuzes. Drenthe daarentegen stortte zich met sensortechnologie op iets compleet nieuws. Het gevolg is dat het sensorencluster zo goed als ten onder is zonder dat dit ooit echt van de grond kwam. Wat nu overblijft zijn boze subsidieverstrekkers en bestuurders die met de vinger naar elkaar wijzen.
Had een innovatiecluster in Drenthe dan nooit een kans van slagen? Zeker wel, want Drenthe beschikt wel degelijk over (wereldwijd) unieke onderzoeksfaciliteiten: de radiotelescoop bij Westerbork en het radiotelescoopnetwerk LOFAR, waarvan het zenuwcentrum in Exloo ligt.
Waarom Drenthe dan koos voor sensoren en niet voor ‘iets met’ radiogolven? Geen idee, maar het is in ieder geval duidelijk dat de provincie op het verkeerde paard heeft gewed.
