Christian Jongeneel
In samenwerking met vervoerders gaat ProRail in 2018 op twee trajecten proeven doen met zelfrijdende treinen.
Arriva zal in Groningen op een van haar lijnen volgens verwachting een extra trein kunnen inzetten dankzij de technologie. De test op de Betuweroute richt zich op het vlekkeloos laten verlopen van de aansluiting op het gewone spoornet aan het eind van de route. In beide gevallen blijft een machinist aan boord om in geval van nood in te kunnen grijpen.
Deze plannen werden eind november gepresenteerd tijdens een conferentie in Wenen, die in het teken stond van automatisering op het spoor. Het Nederlandse project ontleent zijn inspiratie deels aan ervaringen elders in Europa. Londen kent al sinds 1968 metro’s zonder traditionele machinist op de Victoria-lijn, maar wel nog met iemand aan boord die de besturing kan overnemen. De Parijse metrolijn 1 rijdt sinds 2012 volledig autonoom. Metro’s zijn echter relatief gecontroleerde systemen, waar bijvoorbeeld niet ineens koeien op de rails kunnen staan.
Op het open spoor wordt overal in Europa geëxperimenteerd. De Zwitserse spoorwegmaatschappij SBB deed in september proeven met een zelfstandig rijdende passagierstrein tussen Bern en Olten. Het Franse SNCF kondigde eerder dit jaar aan dat het in 2019 een prototype wil hebben van een autonome TGV. In het VK wordt vanaf volgend jaar een begin gemaakt met de daadwerkelijke implementatie om 24 treinen per uur te kunnen laten rijden op de Thameslink-lijn tussen het centrum van Londen en de vliegvelden Gatwick en Luton.
De Nederlandse proeven zitten vooralsnog op ‘Grade of Automation level 2’, waarbij het systeem optrekt en afremt, maar een bestuurder de supervisie houdt en de deuren bedient. Bij niveau 3 neemt de computer de besturing helemaal over, maar gaat een mens over de deuren; niveau 4 is zonder personeel aan boord.
Voor de nabije toekomst onderzoekt ProRail andere plekken voor twee proeven met zelfstandig rijdende treinen. De eerste is het automatische rangeren van goederen- en (lege) passagierstreinen. De tweede is dichter op elkaar rijden in de Schipholtunnel, om de capaciteit daarvan te vergroten.
