Indra Waardenburg
Vorig jaar bereikten de R&D-uitgaven van de Nederlandse bedrijven een hoogtepunt. Dit keer ziet slechts de helft van de bedrijven die onze enquête invulde zijn R&D-uitgaven stijgen in het afgelopen jaar. Dat blijkt uit de cijfers van de nieuwste R&D Top 30 Bedrijven en R&D Top 15 Kennis- en Onderzoeksinstituten, een inventarisatie die TW jaarlijks uitvoert. Ook bij de vijftien kennis- en onderzoeksinstituten, die dit jaar hebben deelgenomen aan ons onderzoek, is het budget bij de helft van de partijen lager uitgevallen in vergelijking met het jaar daarvoor.
Bij de helft van de bedrijven, die dit jaar de R&D-enquête hebben ingevuld, zijn de R&D-uitgaven in 2020 gestegen. Veertien bedrijven zagen hun uitgaven dalen en één bedrijf (Teijin Aramid) gaf precies evenveel geld uit aan R&D als het jaar daarvoor. Net als voorgaande jaren voert ASML de lijst met bedrijven aan en is met €181 miljoen meer aan R&D-uitgaven, in vergelijking met het jaar daarvoor, ook de grootste stijger. De top 3 wordt verder gevormd door Royal Philips en Janssen pharmaceutical companies of Johnson & Johnson, die hun R&D-uitgaven respectievelijk zien stijgen met €45 miljoen en €86 miljoen. Koninklijke KPN staat dit jaar op de vierde plek, aangezien het bedrijf in 2020 €145 miljoen minder heeft uitgegeven aan R&D. Dit heeft echter niks met de coronacrisis te maken. Het was een bewuste keuze, volgens Job Meines van KPN: ‘Als bedrijf is de commerciële keuze gemaakt voor het versnellen van glasuitrol. Dit is zeer CAPEX-intensief en er is bewust gekozen (tijdelijk) de R&D-uitgaven te verlagen om de CAPEX-uitgaven niet onverantwoord te hoeven laten stijgen.’
Ook dit jaar zijn weer de relatieve R&D-uitgaven in de lijst opgenomen. Hierbij zien we dat Byondis, Keygene en Technolution relatief het meest besteden aan R&D, respectievelijk 2200%, 100% en 31,5%. Byondis is hierbij een bijzondere uitschieter. Het bedrijf geeft aan echt een R&D organisatie te zijn, waarbij veel wordt geïnvesteerd in R&D, terwijl er nog weinig tot geen omzet wordt gedraaid.
Er ontbreken dit jaar drie spelers in de R&D Top 30 die vorig jaar onze enquête wel invulden. Airbus Defense and Space Netherlands, Marel Stork poultry processing en Stichting Sanquin Bloedvoorziening hebben dit jaar geen gegevens ingediend. Ook Shell kon wederom geen gegevens indienen, aangezien het bedrijf alleen beschikt over de wereldwijde gegevens. Het bedrijf besteedde afgelopen jaar $907 miljoen, wat met een omzet van $5 miljard neerkomt op 18,1% van deze wereldwijde omzet. Canon Production Printing Netherlands (voorheen Océ Technologies) en Keygene zijn, na een jaar afwezig te zijn geweest, terug in de R&D Top 30; met respectievelijk €111,8 miljoen en €19,3 miljoen staan zij op plaats 10 en 24. In totaal hebben wij dit jaar weer 33 bedrijven die deelnamen aan onze enquête, waardoor drie bedrijven net buiten de lijst vielen. Eén daarvan is nieuwkomer HMC Hydrographic and Marine Consultants, dat zich onder andere richt op veiligheidssystemen aan boord van schepen.
Bij de R&D Top 15 Kennis- en Onderzoeksinstituten zien wij dat acht van de vijftien partijen in 2020 minder te besteden had in vergelijking met het jaar daarvoor. Vier partijen hadden meer te besteden en van drie partijen is hun budget in 2019 niet bekend bij ons, waardoor geen vergelijking gemaakt kon worden. Met een budget van €760 miljoen wordt de R&D Top 15 dit jaar weer aangevoerd door Wageningen University & Research, gevolgd door TNO (€540 miljoen) en Deltares (€113 miljoen). Chemelot InSciTe staat dit jaar voor het eerst in de lijst. De kennisinstelling die zich onder andere richt op de ontwikkeling en klinische toepassing van biomedische materialen en regeneratieve geneeskunde, staat met een budget van €14 miljoen op plaats 13. CE Delft staat dit jaar helaas niet in de lijst, omdat de gegevens te laat zijn binnengekomen. Met een budget van €6,4 miljoen had het kennis- & onderzoeksinstituut boven Stichting ISSO gestaan.
Ondanks dat het jaar 2020 volledig in het teken stond van de covid-19 pandemie, geeft het merendeel van de bedrijven en kennisinstituten aan dat de uitvoer van R&D-projecten onverminderd is doorgegaan. Drie bedrijven (Janssen, Batenburg en ASM) en één kennis & onderzoeksinstituut (Technical Medical Center) gaven aan deze crisis juist te hebben aangegrepen om versneld R&D projecten uit te voeren. DAF Trucks geeft als enige bedrijf aan, dat het door de crisis minder R&D inspanningen kon leveren. Desondanks heeft het bedrijf afgelopen jaar aan een project gewerkt, waarbij de actieradius van de CF Electric met 100% is verbeterd; van 100 km naar 200 km. Zoals te verwachten, zijn diverse R&D projecten die in 2020 zijn uitgevoerd, gerelateerd aan het coronavirus. Het meest bekende R&D project is natuurlijk de ontwikkeling van het Janssen vaccin door Janssen pharmaceutical companies. Maar ook ASML richtte zich op het coronavirus, door in samenwerking met het Máxima MC (MMC) een trainingsprogramma op te zetten, waarmee verpleegkundigen zich kunnen voorbereiden op de behandeling van coronapatiënten. Verder ontwikkelde TNO een alternatief voor de PCR-test, richtte VDL zich op de productie van medische mondkapjes en waren zowel Prodrive Technologies als DEMCON betrokken bij de ontwikkeling van beademingsapparatuur.
