Rijkert Knoppers
Ruim 67.000 ton koolstofdioxide verdween de afgelopen vijf jaar bij het Duitse Ketzin, 50 km ten westen van Berlijn, de bodem in.
De eerste fase van dit eerste Europese proefproject voor ondergrondse koolstofdioxideopslag is nu afgerond. Met succes, aldus de onderzoekers. ‘We hebben bij de Ketzin proeflocatie gedemonstreerd dat de geologische opslag van koolstofdioxide veilig en betrouwbaar is, zonder enig risico voor de bevolking en de omgeving’, zegt Axel Liebscher, hoofd van het Centre for Geological Storage, een onderdeel van het Duitse Research Centre for Geosciences (GFZ).
De koolstofdioxide zit opgeslagen op een diepte van 630 tot 650 m in een zilte waterhoudende grondlaag, de zogeheten Stuttgart-formatie. Bij de opslaglocatie is overigens weinig te zien van het grensverleggende experiment. Twee grote silo’s gevuld met koolstofdioxide, een aantal leidingen en een kleine verticale buis met twee kranen, dat is alles.
Voor dit CO2SINK-project (Storage by Injection into a Saline Aquifer at Ketzin) zijn drie verticale putten geboord van 800 m diep. Eén daarvan is de injectieput, met een diameter van 140 mm, de twee andere zijn observatieputten. ‘Een combinatie van geochemische en geofysische monitoringmethoden is, wanneer redelijk gebruikt, in staat om zeer kleine hoeveelheden koolstofdioxide op te merken. Dit is te gebruiken voor het produceren van een overzicht van de ruimtelijke verdeling van koolstofdioxide in de bodem’, aldus Liebscher.
De betreffende koolstofdioxide is afkomstig van de 180 km verder gelegen Arkema raffinaderij in Leuna, en is een bijproduct van de daar geproduceerde waterstof. In 2011 is gedurende zes weken bovendien een extra hoeveelheid van 1.515 ton koolstofdioxide afkomstig van de experimentele ‘oxyfuel’ Schwarze Pumpe bruinkoolcentrale opgeslagen.
Inmiddels is een einde gemaakt aan de injectie van koolstofdioxide in de bodem, de ontmanteling van de injectieput zal in de herfst beginnen. De komende vijf jaar zal het onderzoek zich richten op de totale levenscyclus van de Ketzin opslagfaciliteit. De GFZ-onderzoekers kijken hierbij onder meer hoe het opgeslagen koolstofdioxide zich gedraagt.
