Thomas van de Sandt
- Ontwikkeld voor Duchenne
- Passieve en actieve arm
Vier jaar lang onderzochten wetenschappers van het VUmc, de Universiteit Twente, de TU Delft en het Radboudumc het verloop van de spierziekte Duchenne, en ontwikkelden zij robotarmen die patiënten gedurende de verschillende stadia van deze ziekte helpen bij hun dagelijkse activiteiten. Nu zijn er twee prototypes: een passieve armondersteuner, die met behulp van elastieken helpt bij het ondersteunen van de arm, en een actieve robotoarm, die met elektromotoren meer hulp kan bieden als de spierfuncties verder achteruit gaan.
‘Het was de bedoeling de robotarmen zo onopvallend mogelijk te maken, maar hoewel de passieve robotarm onder een jas kan, is het niet gelukt ze helemaal onder normale kleding te verbergen’, vertelt Joan Lobo-Prat van het Twentse onderzoeksinstituut MIRA. Met name de passieve arm zit al dicht tegen toepassing aan. ‘We zijn nu bezig met een studie waarin één jongen met Duchenne het prototype dagelijks thuis gaat dragen. Daar moet een bruikbaar product uitkomen.’
De verschillende armen zijn toegespitst op verschillende stadia van de ziekte. Voor patiënten met voldoende spierfunctie is er de passieve armondersteuner, later in het ziekteproces wordt de actieve versie geschikter. Deze laatste is op twee manieren aan te sturen: met minimale spierkracht vanuit de arm of met elektrische signalen uit de spieren. ‘De eerste manier werkt beter voor jongere patiënten, maar als de spierfunctie te ver achteruitgaat, kunnen we alleen de elektrische signalen nog meten’, aldus Lobo-Prat.
De uitkomsten van de proeven zijn hoopvol. ‘Tijdens het onderzoek hebben we een aantal deelnemers gehad die hun armen al drie tot vijf jaar niet meer zelfstandig konden bewegen, die er nu in slaagden om de proeftaken te voltooien. De bewegingsvrijheid en de functionaliteit van de arm namen toe wanneer proefpersonen het prototype gebruikten. Daarnaast kostte het maken van bewegingen minder energie.’
Het onderzoeksteam heeft ook al plannen de robotarmen toe te passen bij andere spierziekten, zoals spinale musculaire atrofie, vertelt Lobo-Prat. ‘De principes zijn geschikt voor iedereen met spierverzwakking, hoewel de robotarmen wel voor elke spierziekte op maat moeten worden ontworpen.’
