Twee Amerikaanse startups, Exlabs en Antares Nuclear, gaan samenwerken om nucleair aangedreven ruimteschepen te ontwikkelen. Met deze ruimteschepen is het mogelijk om diepere delen van de ruimte te verkennen en langere ruimtemissies uit te voeren.
De verkenning van de diepe ruimte vereist krachtige en betrouwbare energiebronnen. Traditionele zonne-energie voldoet vaak niet voor langeafstandsmissies, vooral niet als de afstand tot de zon toeneemt. Daarom onderzoeken ruimtevaartorganisaties en private bedrijven steeds vaker nucleaire oplossingen.
Twee Californische startups, Exlabs en Antares Nuclear, hebben recent een samenwerking aangekondigd om met nucleair aangedreven ruimteschepen de volgende grote sprong in ruimtetechnologie te maken.
Nucleaire revolutie in ruimtevaart
Exlabs ontwikkelt de Science Exploration and Resource Vehicle (SERV), een modulaire en autonome ruimtesonde die in geostationaire baan (GEO) en verder kan opereren. Dit ruimtetuig krijgt een nucleaire microreactor van Antares als energiebron. Hiermee wordt het een van de eerste commerciële ruimtemissies die nucleaire energie daadwerkelijk inzet.
Nucleaire energie biedt een enorme meerwaarde ten opzichte van zonne-energie. Terwijl zonnepanelen afhankelijk zijn van lichtsterkte en blootstelling, levert een kernreactor stabiele en continue energie, wat essentieel is voor geavanceerde voortstuwing en het meenemen van grotere ladingen.
De SERV-sonde kan bijvoorbeeld meer dan 5.000 kg aan wetenschappelijke instrumenten en andere payloads vervoeren; iets wat met alleen zonne-energie moeilijk haalbaar zou zijn.
Ontwikkeling versnellen
Om de ontwikkeling van deze microreactoren te versnellen, heeft Antares Nuclear in februari 2025 een gigantische faciliteit van 128.000 vierkante meter geopend in Torrance, Californië.
Exlabs-CEO en medeoprichter Matthew Schmidgall benadrukt het belang van deze technologie: “Nucleaire energie opent deuren voor ruimtemissies die tot voor kort ondenkbaar waren. Het stelt ons in staat om langere, ambitieuzere missies uit te voeren en diep de ruimte in te reiken.”
Eerste nucleaire testvlucht rond 2029
De eerste echte test komt eraan. Exlabs wil eind 2028 of begin 2029 een ruimtevaartuig met een Antares-microreactor naar een geostationaire baan sturen. Deze missie zal dienen als proof of concept: als het lukt, is dat een grote stap richting kernenergie als standaard voor toekomstige ruimtemissies.
Een geostationaire baan bevindt zich op ongeveer 35.786 kilometer boven de evenaar, waarbij een satelliet met dezelfde snelheid als de aardrotatie beweegt. Dit betekent dat een object in GEO als het ware ‘stilhangt’ boven een bepaald punt op aarde.
Een succesvolle kernreactor op deze hoogte zou de weg vrijmaken voor toepassingen in dieptereizen, maan- en Marsbases en zelfs interplanetaire missies.
Rol van kernenergie in de ruimte groeit
De weg naar ruimtenucleaire energie is niet zonder obstakels. Technische complexiteit, strenge regelgeving en veiligheidszorgen hebben de adoptie ervan jarenlang vertraagd. Maar de afgelopen jaren zijn deze barrières minder onoverkomelijk geworden.
Zowel overheden als bedrijven investeren steeds meer in kleine, flexibele microreactoren die efficiënter en veiliger zijn dan traditionele kernreactoren.
Zo heeft de Britse ruimtevaartorganisatie (UK Space Agency) via het National Space Innovation Program (NSIP) $6,2 miljoen toegekend aan de ontwikkeling van ruimtenucleaire technologieën.
Ook de Amerikaanse Space Force ziet potentieel: zij investeerde $35 miljoen in een project van de Universiteit van Michigan om een wendbaar ruimteschip te ontwikkelen dat een combinatie van chemische en elektrische voortstuwing gebruikt, aangedreven door een nucleaire microreactor.
Veiligheid en strategische voordelen
Hoewel er nog steeds bezorgdheid is over de veiligheid van kernenergie in de ruimte, wijzen voorstanders erop dat de technologie bijna onmisbaar wordt.
Ruimtemissies worden steeds ambitieuzer, en kernenergie is de enige haalbare oplossing voor langdurige bemande en onbemande missies buiten de aardse invloedssfeer.
Lees ook: SpaceX’s Starship vertrekt volgend jaar naar Mars, Musk: “Mensen vanaf 2029”
Daarnaast groeit de interesse in kernenergie binnen nationale veiligheidskringen. De mogelijkheid om onafhankelijke energiebronnen in de ruimte te hebben is strategisch aantrekkelijk voor overheden en defensieorganisaties.
Een nieuwe ruimterace?
De samenwerking tussen Exlabs en Antares is een belangrijke stap om kernenergie van concept naar praktijk te brengen. Met de eerste demonstratiemissie gepland rond 2029, lijkt de inzet van nucleaire technologie in de ruimtevaart onvermijdelijk.
De vraag is niet of nucleaire voortstuwing een rol gaat spelen in toekomstige missies, maar hoe snel deze technologie mainstream wordt. Met de toenemende investeringen en samenwerkingen lijkt de toekomst van de ruimtevaart definitief nucleair geladen.
