Christian Jongeneel
TNO heeft in juli – als eerste – een van de instrumenten opgeleverd voor de Europese Sentinel-5 satelliet, die volgens planning in 2022 vanaf een hoogte van 817 km de concentraties van een aantal (broeikas)gassen in de aardse atmosfeer moet gaan meten: ozon, stikstof- en zwaveloxiden, methaan, formaldehyde en koolmonoxide. Dit gebeurt met een zestal spectrometers, die een telescoop en andere optische instrumenten delen.
Het nu door TNO opgeleverde instrument UV1 is de spectrometer die werkt in de 270-300 nm band. Die is vooral goed in het detecteren van ozon. De andere instrumenten specialiseren zich in banden tot 2.385 nm. TNO levert daarnaast de TSBOA telescoop. Bijzonder daaraan is vooral de gladheid van de spiegels: oneffenheden worden tot onder de nanometer weggepolijst – en die gladheid mag niet lijden onder de extreme omstandigheden van de lancering.
Het geleverde instrument is een doorontwikkeling van TROPOMI, een satellietinstrument dat met spoed ontwikkeld werd om gaten in de waarnemingsreeks te dichten die waren ontstaan door het uitvallen van de Envisat-satelliet in 2012. TROPOMI werd in 2017 gelanceerd aan boord van de Sentinel-5 Precursor-satelliet (S5P). Sentinel-5 zal in een andere baan om de aarde gebracht worden dan S5P, zodat de meetreeksen elkaar aanvullen. TROPOMI kwam onlangs in het nieuws doordat het in kaart kon brengen waar de luchtvervuiling afnam als gevolg van de coronacrisis.
De levensduur van Sentinel-5 wordt geschat op zeven tot negen jaar. Daarna wordt nog twee keer een exacte kopie in een baan om de aarde gebracht voor een continue meetreeks van ruim twintig jaar. Ook daarvoor heeft TNO de opdracht al binnen.
