Indra Waardenburg
Dat het herstel in de ingenieursbranche is geconsolideerd, zien we terug in de cijfers van de Top 50 Ingenieursbureaus die TW ieder jaar samenstelt. De gemiddelde omzetstijging in 2017 is licht gedaald, maar de gemiddelde winstmarge is wel iets gestegen in vergelijking met het jaar daarvoor.
Ook dit jaar is Arcadis het grootste ingenieursbureau van Nederland, gevolgd door Fugro en Royal HaskoningDHV. De wereldwijde omzet van deze grote drie blijft echter dalen met respectievelijk 3 %, 16 % en 6 %. De grootste omzetdaling (29 %) zien we dit jaar bij Iv-groep. Dit is mogelijk te wijten aan de almaar krimpende olie- en gasindustrie. Bij Iv-Groep is ongeveer de helft van de omzet afkomstig uit deze industrie, waar de opdrachten de afgelopen jaren sterk terugvielen.
Bij het merendeel van de ingenieursbureaus ging de totale omzet echter omhoog. De meest opvallende stijger van dit jaar is Econsultancy, met 32 % groei. Het ingenieursbureau uit Swalmen, dat onder andere werkzaam is op het gebied van bodem, archeologie, ecologie, infra, geluid en omgeving, klom hierdoor vijf plekken.
‘Econsultancy is een van de weinige ingenieursbureaus die zijn doorgegroeid tijdens de crisis’, vertelt Erwin Zwerver, directeur bij Econsultancy. ‘We hadden de arrogantie om te zeggen: ‘De crisis is niet voor ons, maar voor de anderen’. We zijn juist enorm gaan werven toen goede mensen op straat kwamen te staan. Ook zagen we een verschuiving van opdrachten van grotere ingenieursbureaus naar de kleinere spelers, doordat opdrachtgevers gingen shoppen op zoek naar het meest scherpe tarief.’ Econsultancy was eerder voornamelijk werkzaam in Zuidoost-Nederland, maar biedt door het openen van nog twee vestigingen in Zwolle en Rotterdam inmiddels een landelijk dekkende dienstverlening. Zwerver: ‘In de crisisjaren hebben wij veel klanten erbij gekregen. Daarnaast hebben wij onze specialismen – welke bestonden uit bodemonderzoek en -sanering – verder uitgebreid om al bestaande klanten tegemoet te komen.’ Een van de projecten die Econsultancy vorig jaar heeft uitgevoerd, is de archeologische opgraving en het afvoeren van de grond op het Bedrijvenpark Laarakker langs de A73 in opdracht van de gemeente Cuijk. Op het te ontwikkelen bedrijventerrein in Haps werden zo’n twintig prehistorische boerderijen ontdekt. Daarnaast werden maar liefst vijftien graven gevonden in zogenoemde grafheuvels en een Romeinse muntschat.
Naast Econsultancy zagen ook Inbo, Nieman Raadgevende Ingenieurs en BOOT organiserend ingenieursburo bv. hun wereldwijde omzet stijgen (27 %), waardoor zij tot wel vijf plekken stijgen in de lijst ten opzichte van vorig jaar.
In vergelijking met het jaar daarvoor is de wereldwijde omzet met 5 % toegenomen in 2017. In 2016 was dit 7 %. De omzetstijging is met name toe te schrijven aan de kleinere ingenieursbureaus. De 25 kleinste bureaus uit de Top 50 zagen de omzet gemiddeld met 9 % toenemen, terwijl de 25 grootste bureaus net als vorig jaar genoegen moeten nemen met een gemiddelde omzetstijging van 2 %. Voor het tweede jaar op rij publiceren we ook de omzetcijfers in Nederland en deze omzet nam in 2017 met 7 % toe. In 2016 was dit nog 8 %. Ook hier zien we dat de kleinere bureaus een grotere omzetstijging (10 %) hebben in vergelijking met de 25 grootste ingenieursbureaus (4 %) uit de Top 50. De gemiddelde winstmarge is dit jaar licht gestegen. Was dit in 2016 nog 6 %, in 2017 is dit gestegen naar 7 %.
Ir. Jacolien Eijer, directeur van branchevereniging NLingenieurs, reageert positief op de cijfers: ‘Een omzetstijging van 5 tot 10 % is een goede groei voor deze markt en de vooruitzichten zijn positief. Uit onze conjunctuurmeting blijkt dat er een toename in het aantal opdrachten wordt verwacht. Het enige probleem waar de bedrijven tegenaan lopen is het tekort aan goed geschoold personeel. Hierdoor gaan de loonlasten omhoog, wat van invloed is op de winstmarge.’
Met 17 % heeft LBP Sight de hoogste winstmarge in de Top 50. Het ingenieursbureau uit Nieuwegein heeft meegewerkt aan de winnende tender voor de transformatie van de oude locatie van de Nederlandse Pakketdienst (NPD) in Utrecht. Een nieuw gebouwencomplex moet een boost geven aan de probleemwijk Overvecht. LBP Sight adviseert bij dit project op het gebied van bouwfysica, brandveiligheid, geluid en duurzaamheid. In het nieuwe complex creëert vastgoedontwikkelaar AM een totaalprogramma voor wonen (350 appartementen), werken en recreatie. Hierbij speelt Healthy Urban Living een belangrijke rol.
De bedrijfsresultaten van de vijftig grootste bureaus zijn nu ook overwegend positief. Alleen Fugro noteert nog een negatief bedrijfsresultaat, maar dat is wel teruggedrongen naar een vierde deel van wat het eerder was.
Verebus en BK Ingenieurs noteren in 2017 echter een bedrijfsresultaat van 0,0. ‘We hebben in 2017 een slechte start gehad, waarbij we onder andere te maken hadden met reorganisatiekosten, waardoor we qua resultaat op een nul uitkomen. Gelukkig gaat het dit jaar beter en zit een bedrijfsresultaat gelijk aan 2016 (€ 0,7 miljoen, red.) er zeker in’, aldus Ronald Kaasenbrood, directeur bij BK Ingenieurs.
Antea Group, dat vorig jaar meldde dat hun bedrijfsresultaat slechts een derde was in vergelijking met het jaar daarvoor, noteert dit jaar een bedrijfsresultaat van € 21,6 miljoen. Dit komt overeen met een stijging van 517,1 %. ‘Vorig jaar (2016) is het bedrijfsresultaat met € 7,4 miljoen negatief beïnvloed door een eenmalig exceptioneel resultaat door het staken van activiteiten in Colombia. Dit jaar is het resultaat over de volle breedte verbeterd, met name ook door reorganisatie en optimalisatie in Frankrijk en economisch herstel in Nederland’, zegt Helma Melis van Antea Group.
Ook dit jaar is ervoor gekozen om de ingenieursbureaus met het hoofdkantoor buiten Nederland niet mee te nemen in de Top 50. Toch werd het belangrijk geacht ook deze resultaten te tonen. Hierdoor staan AECOM (USA), Sweco (Zweden), Mott MacDonald (UK) en Stantec (Canada), die wel alle vier actief zijn binnen Nederland, in een aparte lijst. De omzet van Sweco blijft nagenoeg gelijk, maar daalt met 3 % in Nederland. Mott MacDonald en Stantec zien hun wereldwijde omzet stijgen met 10 %. Nieuwkomer AECOM steekt met een omzet van € 15.297 miljoen met kop en schouders boven alle andere ingenieursbureaus uit. Desondanks heeft het internationaal opererende ingenieursbureau te maken met een wereldwijde omzetdaling van 2 %. In Nederland kon AECOM de omzet echter bijna verviervoudigen. Het ingenieursbureau is in Nederland onder andere betrokken bij het ontwerp van een nieuwe pier voor Schiphol. Deze pier komt parallel aan de huidige B-pier te liggen en zal naar verwachting eind 2019 in gebruik genomen worden.
Dit jaar ontbreken er een aantal spelers. Technip Benelux, Bam Infraconsult, Ingenieursbureau Gemeente Rotterdam, Kiwa Compliance en Siers Infraconsult hebben dit jaar geen gegevens aangeleverd. QING Groep en Ingenieursbureau A. Palte hebben dit jaar wederom meegedaan, maar vielen met hun omzet van respectievelijk € 4,8 miljoen en € 3,3 miljoen net buiten de lijst.
