Nicole Testerink
Magnetietkristallen, een veelvoorkomende magnetische vorm van ijzeroxide en bruikbaar voor technologische toepassingen als magnetische dataopslag of als contrastvloeistof bij MRI, kun je groeien in een lab, zo ontdekten Nederlandse en Duitse onderzoekers. Voorheen was dat proces voorbehouden aan bacteriën.
Deze zogenaamde magnetotactische bacteriën gebruiken magnetietkristallen om kleine kompasnaaldjes te vormen en zich te laten leiden door het aardmagnetisch veld. Ze kunnen precies de grootte en vorm van de magnetietdeeltjes aanpassen, en daarmee de sterkte van de magnetische eigenschappen.
Lange tijd was onbekend hoe de bacteriën dit zo precies konden reguleren, maar dankzij Eindhovens onderzoek is daar nu verandering in gekomen.
Het blijkt dat nanodeeltjes clusteren tot een groot magnetietkristal, zo beschrijft materiaalchemicus Nico Sommerdijk samen met onderzoekers van het Max Planck Instituut uit Duitsland deze week in Nature Materials. ‘Dit groeiproces is helemaal nieuw. Maar naast dat we met elektronenmicroscopie bloot hebben gelegd hoe de kristallen zich formeren, laten we ook zien hoe we magnetietkristallen kunnen laten groeien. Gewoon in een potje, op kamertemperatuur en zonder schadelijke oplosmiddelen.’
De magnetische vloeistoffen worden vooral gebruikt als sealings in diverse machines, bijvoorbeeld in plaats van de rubber lagerringen. Het blijft beter op zijn plaats en geeft minder wrijving, waardoor slijtage vermindert. Het nabootsen van de natuur wordt al in de praktijk gebracht door IONIQA, producent van magnetische, slimme materialen en een spin-off van de TU/e.
