Uitklapbare waterkering voor Spakenburg

Mischa Brendel

Spakenburg bouwt tot 2017 aan een 360 m lange uitklapbare waterkering die het voormalige vissersdorp moet beschermen tegen het water, en daarbij de aanblik van de historische dorpskern niet aantast.

De uitklapbare waterkering is onderdeel van een dijkverbetering van in totaal 22 km langs de Zuidelijke Randmeren en de Eem door waterschap Vallei en Veluwe. In juli selecteert het waterschap een aannemer voor het ontwerp en de bouw van de uitklapbare waterkering; in oktober vindt de definitieve gunning plaats.

De uitklapbare waterkering is volgens waterschap Vallei en Veluwe uniek: niet eerder is er in Nederland over zo’n groot stuk een uitklapbare waterkering gebouwd die aan dergelijk strenge eisen moet voldoen, licht Dick Veldhuizen, heemraad (dagelijksbestuurslid)bij Waterschap Vallei en Veluwe toe. ‘In de meeste andere gebieden is de waterstand goed te voorspellen, omdat het meeste water vanuit de rivieren komt. Maar hier kan de stijging van het waterpeil vanuit de Rand­meren heel snel gaan, met name als er een hevige noordwesterstorm staat. We weten dus maar kort van tevoren of het water flink gaat stijgen, daarom mag het niet langer dan drie uur duren om de waterkering uit te klappen.’ De waterkering moet in die tijd door een paar medewerkers opgezet kunnen worden. Het staat echter nog niet vast of dit ook daadwerkelijk door medewerkers zal moeten worden gedaan, legt Veldhuizen desgevraagd uit: ‘Als er een aannemer met een goed ontwerp komt waarbij het uitklappen bijvoorbeeld hydraulisch kan, dan is dat natuurlijk ook een optie. Het binnen de gestelde tijd kunnen uitklappen van de waterkering door enkele medewerkers is een minimale eis aan het ontwerp.’

De reden van de dijkverbetering is dat de bestaande dijk niet meer aan de hedendaagse veiligheidseisen voldoet. Een normale dijkverhoging zou in het centrum van Spakenburg echter leiden tot een verstoring van het beeld van de historische kern van het voormalige vissersdorp. De uitklapbare waterkering zal zowel door de oude als de nieuwe haven van Spakenburg lopen. De verhoging in de oude haven betreft zo’n 60 tot 80 cm; die in de nieuwe circa 140 cm. Om de unieke uitstraling van Spakenburg te behouden, is er gekozen voor een waterkering die buiten gebruik onzichtbaar is; in de oude haven zit de waterkering verstopt in het trottoir, in de nieuwe haven in de muurkade.

Veldhuizen: ‘Het is een uniek stuk Nederland en dat vraagt om een unieke oplossing.’