Armand van Wijck
Met een nieuw spoorÂinfraproject Sporen in Den Bosch maakt ProRail het huidige knelpunt klaar voor 2020. Aannemer Heijmans bouwt hiervoor – vrijwel geheel prefab – twee nieuwe spoorbruggen en een fly-over.
Wie langs het bouwterrein naast het spoor staat, valt al snel op dat er altijd wel een trein voor rood licht staat te wachten. Den Bosch is al sinds jaren een enorm knelpunt voor treinverkeer. Net ten noorden van het centraal station moeten de treinen van en naar Utrecht en Nijmegen elkaar gelijkvloers kruisen bij de rivier de Dieze, wat zorgt voor onnodig oponthoud bij de wissels. Reden voor ProRail om de bestaande spoorinfrastructuur flink aan te pakken en klaar te stomen voor het programma hoogfrequent spoor (uiterlijk in 2020 iedere tien minuten een trein).
De aanpak richt zich met name op de tweesporige, stalen brug over de Dieze. Er komt hier een nieuwe, betonnen brug met wederom twee sporen voor in de plaats die, dankzij het beton, stiller is. Aan weerszijden van de brug komen nog twee nieuwe, enkelsporige bruggen te liggen, waarvan één uitgevoerd als een 330 meter lange fly-over. Met hierdoor vier sporen totaal is wachten verleden tijd.
Aannemer Heijmans verzorgt voor 26 miljoen euro de onderbouw voor het project: ‘We werken hoofdzakelijk met prefab brugdekken en liggers, wat de bouwtijd met negentien maanden versnelt’, vertelt hoofduitvoerder Foort Minnaard. Daarnaast staan veertig prefab kolommen op het terrein die straks de nieuwe bruggen en fly-over dragen. De kolommen variëren van 5 tot 11,5 meter hoogte en vijftien tot vijftig ton gewicht. ‘Er is geen één fabriek die een hal heeft waar dat gemaakt kan worden. Daarom hebben we hier ons eigen prefab fabriekje ingericht’, aldus Minnaard. Twee vijftien meter hoge, stalen bekistingstorens prijken boven het bouwterrein uit. Van bovenaf heeft Heijmans afgelopen winter hierin de wapeningskorven gehesen en het beton gestort. Iedere vier dagen hees een driehonderd tons-kraan een kolom uit een van de bekistingstorens en legde het samen met een tweede kraan horizontaal weg. Heijmans heeft nog vier kolommen te gaan en zal ze vervolgens alle 44 in speciaal ontworpen, stalen frames op de funderingen plaatsen en aanstorten.
Op de plaats van de huidige spoorbrug komt een nieuw, dubbelsporig dek met een totale overspanning van 150 meter. Omdat de huidige spoorbrug in dienst moet blijven tijdens de bouw, wordt het nieuwe brugdek naast de bestaande brug voorgebouwd. Ter ondersteuning gebruikt Heijmans de pijlers van de nog te bouwen, enkelsporige brug. De nieuwe, tweesporige brug zal bestaan uit drie – wederom geprefabriceerde – brugdekken van elk 3,5 duizend ton.
Minnaard: ‘Wanneer het totale brugdek in mei 2013 klaar is wordt het spoor anderhalve week buiten dienst gesteld en verwijderen we de oude brug en steunpunten. De nieuwe brug schuiven we met een duw-trek systeem van de oude naar de nieuwe steunpunten en vijzelen we vervolgens een paar centimeter op . Het systeem bestaat uit stalen strips en glijzadels met daarop nylon en vet, waardoor de schuifweerstand minimaal is. Deze methode hebben we wel vaker gebruikt, maar nog nooit met zo’n groot, prefab samengesteld brugdek.’
Heijmans bouwt momenteel aan de fly-over, die straks de andere drie sporen ongelijkvloers zal kruisen. De veertien randliggers daarvan zijn zo groot dat ze niet geheel geprefabriceerd vervoerd mogen worden. ‘We hebben daarom de onderste gedeeltes van de liggers in de prefab betonfabriek van BetonSon in Son laten maken. De eerste liggers met een transportgewicht van 160 ton zijn in april door Mammoet naar de bouwplaats vervoerd. Daar storten we nu de bovenste gedeeltes, waarmee de zwaarste ligger richting de 320 ton en een lengte van 55 meter gaat’, aldus Minnaard. De 850 ton zware en 55 meter lange middenligger is dan nog een geval apart: deze bestaat uit veertien prefab onderdelen die Heijmans op de bouwplaats in elkaar zal zetten. Naast het bouwen van de fly-over is de aannemer al druk bezig met het plaatsen van alle steunpunten voor de spoorbruggen. Het gehele project moet eind 2013 klaar zijn.
