Erwin Boutsma
De overheid wil de manier waarop automobilisten de schatkist vullen, drastisch gaan veranderen.
Nu gaat dat op vijf manieren: BTW, BPM, brandstofaccijnzen, MRB en – voor leaserijders die hun auto ook privé gebruiken – bijtelling. Aanvullende regels en categorieën met verschillende percentages maakt het ‘systeem’ tot een onduidelijk geheel, dat bovendien maar moeilijk meebeweegt met technologische ontwikkelingen.
In deze tijden van een groeiende vloot van auto’s met alternatieve aandrijvingstechnologieën, is behoefte aan een inzichtelijker en flexibeler systeem. Een monsterverbond van ANWB, BOVAG, Natuur & Milieu, RAI Vereniging en VNA deed daartoe afgelopen week een voorstel – lees: een moeizaam compromis – in een brief aan staatssecretaris Wiebes van Financiën. De timing is goed: deze zomer moet diens zogenaamde Autobrief 2.0 gereed zijn, waarin onder meer een nieuw fiscaal systeem moet zijn opgenomen voor de periode 2017-2020; 2016 geldt dan als overgangsjaar.
Het samenwerkingsverband wil vanaf 2017 nog maar twee bijtellingstarieven: 7 % voor alleen volledig elektrische auto’s en 20 of 21 % voor alle anderen, inclusief de plug-in hybrides. Momenteel zijn dat er vijf: 4, 7, 14, 20 en 25 %, gebaseerd op aandrijftechnologie én op CO2-uitstoot. Dit werkt marktverstorend omdat de mate van vervuiling in deze situatie niet absoluut leidend is, zeggen de samenwerkende partijen. En verschillende aandrijftechnologie maar dezelfde CO2-uitstoot kan in het huidige systeem toch leiden tot een heel andere bijtellingscategorie.
Verder bepleiten de briefschrijvers vanaf 2017 handhaving van de vrijstelling van MRB voor volledig elektrische auto’s (dat is nu ook al het geval) en een halvering voor plug-in hybrides (gebeurt vanaf 2016).
Het voorstel is daarmee een fractie overzichtelijker dan het huidige systeem, al blijft het voertuigenbelastingstelsel natuurlijk een vijfkoppig gedrocht. Waar het echt misgaat is bij de passage over BPM. Dat iedereen van deze aanschafbelasting – die auto’s in Nederland op basis van CO2-uitstoot veel duurder maakt dan in de meeste ons omringende landen – af wil, is geen geheim, maar hoe bekostigen we dat? Het leverde de schatkist vorig jaar € 1,1 miljard op, een getal dat overigens al jaren daalt als gevolg van de groei van het percentage BPM-vrije auto’s in de verkoopcijfers.
De overheid wil die daling compenseren, maar staat daarin haaks op de ideeën van de samenwerkende milieu- en autoclubs. Die stellen in een korte passage dat ‘compensatie buiten de MRB en/of bijtelling en/of accijnzen gevonden moet worden’. Dat lijkt me geen realistisch uitgangspunt en geen kabinet zal dit door de Tweede Kamer kunnen loodsen.
Alhoewel er wel meer gekke dingen worden geroepen in de politiek. Zo constateerde De Nederlandse Bank deze week dat de economie definitief uit het slop is. De eerste reflex? Er is ruimte voor € 5 miljard lastenverlichting! Terwijl het begrotingstekort bijna 3 % bedraagt en de staatsschuld een paar honderd miljard.
Als er onder dat gesternte geroepen wordt dat we extraatjes kunnen verwachten, kan een VVD zomaar gaan roepen dat de MRB geschrapt kan worden om de automobilist tegemoet te komen. Eén voordeel: het stelsel wordt er dan nog iets overzichtelijker en flexibeler door.
