Een vliegtuig op waterstof
Met een vliegtuig dat volledig kan vliegen op vloeibaar waterstof in plaats van kerosine wil ingenieur Glenn Llewellyn (Airbus) van fossiele brandstoffen afhelpen. Droom? Misschien.
Sinds 2020 Vice-president emissie loos vliegen bij Airbus
Wie vliegt heeft iets uit te leggen anno 2023. Met het vliegtuig op vakantie gaan is vanwege de uitstoot van broeikasgassen die ermee gemoeid is, in de ogen van sommigen bijna een misdaad geworden. Niet als het aan de Ier Glenn Llewellyn ligt, vice-president emissieloos vliegen bij vliegtuigbouwer Airbus.
Daar zit hij in de leiding bij een project met de naam ZeroE. De zero slaat op nul en de ‘E’ op uitstoot. In zijn persoonsomschrijving op Twitter legt Llewellyn het iets concreter uit. Hij zegt ‘samen met geweldige collega’s te werken bij Airbus aan het terugbrengen van vliegemissies naar nul.’
Vergroening
Hoe hij denkt dat te bewerkstelligen? Met een vliegtuig dat volledig kan vliegen op vloeibaar waterstof in plaats van kerosine, een fossiele brandstof. Dat klinkt als een verre toekomstdroom, maar dat valt mee. Afgelopen week toonde Airbus de wereld een toestel met vijf motoren. Eén ervan draait op waterstof, vertelt een trotse Llewellyn in een YouTube-filmpje. Voorlopig gaat het om een test: de waterstofmotor draait mee als dummy, maar het is een begin.
Henri Werij, decaan van de faculteit Lucht & Ruimtevaarttechniek TU Delft
Zonder Llewellyn was dat begin er niet geweest. De Ier werkt sinds 2004 bij Airbus. Eerst als ingenieur, later hoofd innovatie en nu is hij er vice-president nul-uitstoot. Dat is geen verkeerde aanstelling. Als het hem lukt om Airbus-vliegtuigen klimaatneutraal te laten vliegen, heeft hij een wereldwijd probleem opgelost. De luchtvaartsector is goed voor 2,5% van de uitstoot van het broeikasgas CO₂ en speelt daarmee een grote rol bij de opwarming van de aarde. Bijna de helft (45%) van alle vliegtuigen die wereldwijd rondvliegen, is van Airbus.
Het politieke magazine Politico illustreert het belang van zijn klus treffend door hem dit jaar te eren met een plek in het rijtje van belangrijke mensen die de Europese vergroening vorm moeten geven. Llewellyn staat op plek 28. Overigens staat Vladimir Poetin op één omdat hij met zijn invasie van Oekraïne het gebruik van gas in het Westen heeft teruggedrongen.
Airbus wil, samen met de hele Europese luchtvaartindustrie, tegen het jaar 2035 vliegtuigen produceren die 30% minder fossiele brandstof verbruiken. Nog eens vijftien jaar later wil de sector, zo valt te lezen op een speciale website, zelfs helemaal geen broeikasgassen meer aan de atmosfeer toevoegen, ‘net zero’ in jargon. Alles om de opwarming van de aarde te stoppen.
Dat klinkt als de zoveelste abstracte klimaatambitie uit het bedrijfsleven, maar voor Llewellyn is het menens. Dat weet hoogleraar Henri Werij, decaan van de faculteit Lucht & Ruimtevaarttechniek in Delft. De twee spraken elkaar afgelopen voorjaar op een congres in de techniekstad. ‘Llewellyn houdt geen leuk praatje voor de bühne. Hij praat over klimaatverandering alsof het een probleem voor de wereld is, niet alleen voor Airbus. Hij weet dat er verdomd veel en verdomd snel iets moet veranderen.’
Met Llewellyn heeft Airbus de juiste man te pakken, denkt Werij. ‘Hij heeft charisma en dat gebruikt-ie door mensen bij elkaar te brengen.’ De wetenschapper van TU Delft doelt daarmee concreet op het verzamelen van losse brokjes kennis die universiteiten en bedrijven over de hele wereld hebben en die de vergroening van de luchtvaartsector kunnen versnellen.
Elektrisch vliegen wordt vaak genoemd als alternatief voor de vervuilende kerosinetoestellen. Airbus experimenteert ook daarmee en Llewellyn stond tot twee jaar geleden zelfs aan het hoofd van de afdeling elektrificatie. Die boekte enkele jaren geleden een eerste succesje: in 2015 stak een elektrisch vliegtuigje van Airbus met de naam E-Fan op batterijkracht het Kanaal tussen Frankrijk en Groot-Brittannië over.
Deadline: 2028
Tot zover het goede nieuws. De domper is dat de E-fan ruimte heeft voor één passagier, geen honderden. Dat zijn de aantallen waar Airbus op mikt om emissie loos vliegen levensvatbaar te kunnen ontwikkelen. Een batterij die groot genoeg is om grotere passagiersvliegtuigen lange afstanden te kunnen laten vliegen, bestaat niet en zal er binnen afzienbare termijn ook niet komen. Dat denkt niet alleen Werij, maar ook Llewellyn.
Vandaar dus zijn nauwe betrokkenheid bij de ontwikkeling van waterstoftoestellen. Maar dat betekent niet dat hij kan achteroverleunen. De veiligheid is een onderwerp van zorg, maar ook iets ogenschijnlijk simpels zoals de opslag van waterstof aan boord van een toestel levert ingenieurs hoofdbrekens op.
Het stofje kan in vloeibare vorm bewaard worden op een temperatuur van precies 253 graden Celsius onder nul. Als het ook maar een graad opwarmt, wordt het onbruikbaar als brandstof. Airbus heeft wetenschappers in drie verschillende steden aan het werk gezet om de speciale koeltank die nodig is, klaar te krijgen tegen 2028. De klok tikt voor Llewellyn en zijn mensen.
Bronnen: Airbus; Politico
