Gerald Schut
Twee maanden na het inzetten van de ‘intelligente lockdown’ lijken we nog lang niet van het vermaledijde coronavirus af te zijn. Geen van de quick fixes waar op gehoopt was levert tot nu toe resultaat op.
Immuniteitspaspoorten bieden valse zekerheid, stelt de WHO. Hoe lastig valt vast te stellen of iemand het virus gehad blijkt bijvoorbeeld uit een reportage van journalist Stephanie Baker voor persbureau Bloomberg. Ze had symptomen gehad en probeerde onder professionele begeleiding vier verschillende goedgekeurde tests om te onderzoeken of ze antistoffen tegen het virus had. Twee maal ja en twee maal nee, terwijl een gecertificeerde coronapatiënt negatief testte op een test waarop Baker positief testte. Op immuniteit kunnen we nog niet bouwen.
Ook tracking apps lijken, nog afgezien van de privacy issues, minder perspectiefrijk dan gehoopt. Inmiddels denken experts dat de meeste alledaagse besmettingen via druppeltjes op oppervlakken verlopen. Dit soort besmettingen kan heel goed verlopen zonder fysiek op het zelfde moment, op de zelfde plaats te zijn geweest. Als ik bijvoorbeeld een leuning in de tram beetpak waar jij tien minuten geleden op gehoest hebt. Volgens Bill Gates heb je in dat soort gevallen niets aan tracking apps.
Terwijl de kosten van de lockdown oplopen, wordt het onvermijdelijker alternatieve scenario’s te overwegen. Het CPB raamt de Nederlandse kosten tot 1 juni op € 100 miljard; dat is niet onbeperkt vol te houden. In de Volkskrant rekende Maarten Keulemans als gedachtenoefening voor hoeveel doden onder de gezonde bevolking zouden vallen als hypothetisch alle 70-plusser veilig op een Waddeneiland geïsoleerd zouden worden. Onder de 70-minners zouden 50.000 slachtoffers vallen. Ongeveer één op de 200. ‘Dat is hetzelfde als met drie dobbelstenen gooien. Met drie keer zes ben je dood. Ik zou dat wel doen,’ reageerde een vriend.
Het probleem is dat we niet weten hoe lang we moeten wachten tot er een vaccin is en of de economische kosten per persoon in de tienduizenden of honderdduizenden euro’s lopen met alle indirecte doden van dien. Hoe lang moeten we door op of over het randje van lockdown? Nu al gloort de diepste economische crisis sinds de jaren 30 aan de horizon. Ik heb het antwoord niet. Maar het is onthutsend om te zien hoe de eerste golf van het virus onze samenleving op zijn grondvesten doet schudden. En we weten niet hoeveel golven nog komen.
Het ‘butterfly effect’ was tot voor kort de abstracte notie dat in theorie de vleugelslag van een vlinder in Japan een aardbeving in New York kan veroorzaken. Wie had een jaar geleden gedacht dat een sprong van een 100 nanometer klein virus van een dier naar een mens in China nog veel grotere gevolgen kon hebben?
