Jan Spoelstra
Zijn de coronamaatregelen die het kabinet op 28 september aankondigde voldoende om overbelasting van de zorg te voorkomen? Die vraag houdt ons deze week, maar mogelijk ook nog enkele jaren bezig. Een vaccin wordt als heilige graal gezien, maar het is nog maar de vraag hoe en of de mens blijvende weerstand tegen covid-19 kan opbouwen en of een snel ontwikkeld vaccin veilig genoeg is.
Wat als het coronavirus deel uit gaat maken van de reguliere mix van verkoudheden en griepvarianten? Niet onrealistisch en dan rijst de vraag waar naast de bestrijding van covid-19 onze aandacht naar uit moet gaan. Kortom, waar gaan de Tweede Kamerverkiezingen in coronatijd over? Zorg, onderwijs en compensatiemaatregelen zijn logisch, maar ik ben ook van mening dat we scherpe keuzes op andere terreinen moeten maken.
Bijvoorbeeld het vestigingsklimaat in Nederland. Unilever verplaatst zijn hoofdkantoor naar Engeland en op lange termijn is dat niet goed voor R&D-activiteiten en overige werkgelegenheid hier. Wie volgt? Tata Steel besloot om hun hypermoderne Hisarna reactor in India te bouwen en niet in Beverwijk. Eeuwig zonde van het deels gesubsidieerde onderzoek en de R&D’ers bij de hoogovens om niet zo’n installatie op hun terrein te zien verrijzen. We willen in Nederland aan zaken met groot maatschappelijk belang werken – accu’s, windmolens, mondkapjes, zonnepanelen – dus de daarvoor noodzakelijke efficiënte productie van grondstoffen, dikwijls bij multinationals, moet ook op steun kunnen rekenen.
Maar ook een thema als defensie. Op 1 oktober hield de Koninklijke Marine een zeer boeiende online open dag over de onderzeebootdienst. Nederland is momenteel bezig met de aanbesteding van nieuwe onderzeeboten, een dossier waar het kabinet traditiegetrouw zich niet aan wil branden in de aanloop naar de verkiezingen. Maar bij dit soort projecten ga je nieuwe technologie ontwikkelen, zet je veel mensen aan het werk en werk je aan een investering die hoe dan ook gedaan moet worden. Ook investeringen in infrastructuur of maatregelen voor klimaatadaptatie kun je naar voren halen.
Aandacht voor energie en klimaat blijft er wel, in de algemene beschouwingen ging het over het Wopke-Wiebes-fonds en de Baangerelateerde Investeringskorting. Aanleiding voor GroenLinks om voor te stellen dit alleen ter beschikking te stellen voor investeringen die de CO2-uitstoot in Nederland reduceren. Maar het kabinet wil die €20 miljard terecht breder inzetten, en niet voorbijgaan aan bijvoorbeeld sectoren als life sciences en hightech.
De reden dat we in Nederland stevige steunpakketten kunnen doorvoeren, is omdat het huishoudboekje jarenlang heeft geklopt, met mkb en multinationals die direct en indirect voldoende belastinggeld binnenbrengen. We zitten misschien nog jaren vast aan coronamaatregelen en een virus dat onder ons blijft. Door verdienvermogen, innovatie en concurrentiekracht van het bedrijfsleven te verwaarlozen; raakt op het geld een zeker moment op.
