Jeroen Heimeriks
Het klinkt gek, een dijk die water moet doorlaten. Toch nam de gemeente Oostzaan op 8 mei zo’n waterdoorlatende dijk met regelbare afvoer in gebruik.
De dijk, ontworpen door Mark de Kuster en Floris Boogaard van Tauw, bestaat uit lava en olivijn, materialen die het regenwater zuiveren dat er doorheen stroomt. Hiermee wil Oostzaan de kwaliteit van het oppervlaktewater op peil houden. In drie dagen gaat het regenwater door de dijk heen naar het oppervlaktewater in de achterliggende sloot.
Het idee voor waterdoorlatende dijken bestaat volgens De Kuster nu enkele jaren, maar is tot op heden nauwelijks in de praktijk gebracht. In Bergen en in Castricum ontwierp Tauw al op kleinere schaal een waterdoorlatende dijk met regelbare afvoer, maar deze hadden geen vergaande waterzuiverende werking.
De dijk in Oostzaan is nodig vanwege de bebouwing bij bedrijventerrein De Bombraak, waardoor regenwater minder makkelijk wegstroomt. Om wateroverlast te voorkomen wordt het water opgevangen in een opvangbekken, grotendeels omgeven door een gewone dijk. Het lagergelegen en waterdoorlatende deel van de dijk is 2,5 meter breed. De bodem van het bekken ligt hoger dan de sloot, waardoor regenwater niet terug in het bekken stroomt. Bij hevige neerslag kan het schot van de regelbare afvoer dicht, om het regenwater langer vast te houden. Als het bekken helemaal vol is kan het water over de doorlatende dijk heen de sloot instromen.
Volgens De Kuster heeft de dijk als voordeel dat het een eenvoudig systeem is, dat weinig onderhoud of reiniging vraagt. ‘Verstopping is onwaarschijnlijk, hoogstens moeten takken voor de dijk weggehaald worden.’
De gemeente Oostzaan bouwde de dijk en Tauw en hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier willen de dijk de komende twee jaar monitoren. Hierdoor moet duidelijk worden hoe goed lava en olivijn het water zuiveren. Gebaseerd op testen in een laboratorium verwacht De Kuster dat de dijk driekwart van de verontreiniging – vooral zware metalen – zal verwijderen.
