Nieuws
0

Whipple brengt de Oortwolk in beeld

Govert Schilling

Amerikaanse sterrenkundigen werken aan een voorstel voor een ruimtetelescoop die voor het eerst in de geschiedenis kometen in de Oortwolk moet detecteren.

De Nederlandse naamgever van de wolk, astronoom Jan Oort, voorspelde in 1950 het bestaan van deze kolossale kometenwolk op extreem grote afstand rond de zon. Het materiaal in de Oortwolk stamt uit de begintijd van ons zonnestelsel en kan dus belangrijke informatie opleveren over het ontstaan ervan.

De Whipple-missie, genoemd naar een Amerikaanse kometenexpert, kan de kleine, verre hemellichamen op het spoor komen wanneer ze voor een ster langs bewegen. Doordat er tijdens zo’n bedekking gedurende minder dan een seconde een diffractiepatroon over de ruimtetelescoop beweegt, is er een karakteristiek helderheidsverloop zichtbaar. Zo kunnen objecten van 10 km groot gevonden worden op een afstand van 150 miljard km.

Een telescoop met een spiegel van 77 cm in middellijn, uitgerust met fotometers die gekoeld zijn tot 180 K en gevoelig zijn voor golflengten van 450 tot 850 nm, zal vijf jaar lang enkele tienduizenden zorgvuldig geselecteerde sterren in de gaten houden en daarbij twintigmaal per seconde de helderheid opmeten. Whipple moet zijn waarnemingen verrichten vanuit een punt op circa 1,5 miljoen km afstand van de aarde.

Volgens Matt Holman van het Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics, die het concept eerder deze maand in detail presenteerde op de 225e bijeenkomst van de American Astronomical Society in Seattle, kunnen met dezelfde techniek ook kleine ijsdwergen buiten de baan van Neptunus worden opgespoord. ‘Whipple gaat ons veel informatie verschaffen over het ontstaan en de vroege evolutie van het zonnestelsel’, voorspelt Holman.

Anders dan de ruimtetelescoop Kepler beschikken de fotometers van Whipple niet over de vereiste langetermijnstabiliteit om ook periodieke helderheidsdipjes van sterren waar te nemen die veroorzaakt worden door rondcirkelende planeten. ‘Maar het is zeker mogelijk dat Whipple ook exoplaneten ontdekt’, zegt Holman. In 2016 moet bekend zijn of Whipple door NASA wordt geselecteerd.

Onderwerp: Vervoer

Meer relevante berichten

Nieuwsbrief
Relevante berichten