Patrick Marx
Op 29 november opende het Duitse Merck in Veldhoven een fabriek voor de productie van zogenoemd liquid crystal glass. Dit glas past zijn kleur en lichtdoorlaatbaarheid aan de wensen van de gebruiker. Deze Nederlandse uitvinding komt uit de koker van de TU/e en werd vervolmaakt door startup Peer+.
Het liquid crystal glass, bedoeld voor de verwerking in ramen, bestaat uit twee lagen glas. Elke laag is gecoat met een transparante geleidende film van indium-tin-oxide of fluor-tin-oxide. Beide glaslagen worden, met de geleidende kanten naar elkaar toe, aan de randen op elkaar geplakt. Vervolgens wordt in een vacuümkamer een extreem dunne laag van enkele tientallen picometers (pm; 10-12 m) gekleurde vloeibare kristallen tussen de glaslagen gespoten. Die vloeibare kristallen zijn vergelijkbaar met het materiaal in het display van een rekenmachine. Door de elektrische spanning tussen de twee geleidende lagen te variëren, veranderen de vloeibare kristallen van oriëntatie, waardoor hun lichtdoorlaatbaarheid verandert.
(copyright: Bart van Overbeeke)
In de 12.000 m2 grote fabriek maakt Merck twee soorten liquid crystal glass: voor zonwering en voor privacy. Het zonwerende glas kan zijn lichtdoorlaatbaarheid traploos van 100 % tot 5 % reduceren. Het glas blijft daarbij transparant, je kunt naar buiten blijven kijken. Omdat het glas behalve licht ook warmtestraling weert, is het materiaal energiezuinig. In de winter spaart het tot 16 % verwarmingskosten en in de zomer tot 13 % aan koelingskosten. Het privacyglas verkleurt van helder naar melkachtig wit en wordt daarbij ondoorzichtig.
De belangrijkste innovaties in het glas zitten in de snelle reactietijd, circa één seconde, de hoge temperatuurtolerantie (-20 tot 100 °C) en de duurzaamheid (onveranderd functioneren na miljoenen keren schakelen). Hoe het bedrijf dit voor elkaar krijgt, houdt het geheim. Uit het patent blijkt dat de gladheid en de thermische eigenschappen van het glas hierin een grote rol spelen.
Momenteel werken er 32 mensen in de fabriek die nu proefdraait. Op termijn zal de werkgelegenheid groeien tot 50 mensen. Begin 2018 start de productie en krijgen de eerste klanten hun liquid crystal glass. Merck bouwde de € 15 miljoen kostende fabriek in Veldhoven vanwege de nabijheid van de kennis waaruit het glas voortkomt.
