Nieuws
0

Crisisbevindingen

Johan Herrenberg

Twee maanden ‘intelligente lockdown’. Hoe hebt u ze beleefd? Gezond gebleven? Inmiddels beginnen er al wat versoepelingen naar ons door te sijpelen. In de woeste dos van uw boffende columnist is dus al een schaar gezet.

De afgelopen periode vierde het online leven, al sinds de jaren 1990 gepropageerd en geprofeteerd, zijn tot nog toe grootste triomf, helaas wel gebouwd op de puinhopen van een morsdode samenleving. Men videovergadert zich een bochel. Mijn dochter, die dacht een bruisend Leids studentenleven te hebben, ziet tot begin 2021 alleen nog maar haar kamer en een laptop. Priesters en dominees staan in lege kerken voor YouTube-aanwezigen te vieren en te preken. Alle koren zijn verstomd.

Dit alles zou je eigenlijk ‘het Nieuwe Abnormaal’ moeten noemen, maar begrippen dienen vaak ter programmering en aan ‘het Nieuwe Abnormaal’ zou geen mens willen wennen. Desondanks tonen we toch de soepele schepsels te zijn waartoe de nood ons soms dwingt. Handen schudden is antiek, die anderhalve meter nu al zo gewoon dat je, bij het zien van een film uit pre-coronatijden, schrikt van de drukke straten en uitpuilende ruimtes. We nemen de quarantaine inwendig mee naar buiten. Elke mens is een grens met een slagboom die Covid-19 moet weren. En zo staan we braaf in de rij voor de supermarkt.

Hoe kunnen we, voor dat vaccin wordt gevonden, weer samenleving zijn? Overheden werken aan of gebruiken reeds corona-apps om zo het virus in kaart te kunnen brengen. Bill Gates droomt van ‘digitale certificaten’ voor genezenen. De wantrouwigen onder ons zien de vrijheid verdampen uit naam van veiligheid en gezondheid en iedereen al met trackende implantaten: de coronacrisis als het beste voorwendsel voor een technologische dictatuur. Het techarmste instrument is intussen het mondkapje, verplicht in het ov per 1 juni. Ook ik, als regelmatig treinreiziger, zal daar dus aan moeten geloven. En als u tegenzin proeft, dan leest u dat goed.

Het gezicht is in het westen, anders dan in het meer collectivistische oosten, het uithangbord van de individualiteit. Ook zorgt het onverhulde dat we iemand kunnen ‘lezen’ (zeker voor doven). Het gezicht als open boek. Maskering roept criminaliteit en onbekende intenties op. De filosoof Emmanuel Levinas bouwde zijn hele denken op het Gezicht en de ontmoeting met de Ander. Letterlijk ‘gezichtsverlies’ is dus aan het westen lastig te slijten. Het gezicht als masker, het masker voor het gezicht, ze wekken verdenking en onbehagen.

Ik kon al op dag 2 van de versoepeling na drie maanden mijn haar weer eens laten knippen. De kapster had sprekende ogen, gelukkig maar, want haar mond en expressie zag ik niet, alsof ze permanent over een schutting keek.

De nabije toekomst draait om het herwinnen van de samenleving en het gezicht.

Meer relevante berichten

Nieuwsbrief
Relevante berichten