Boris van Zonneveld
Het Erasmus MC en het Catharina Ziekenhuis zijn die eersten in Nederland die een nieuw apparaat inzetten tegen verkalkte kransslagaders. De Diamondback 360 is een orbitaal systeem waarbij een diamantboor steeds grotere rondjes in de slagader draait en zo de kalk wegslijpt. Het maakt gebruik van een gepatenteerde combinatie van middelpuntvliedende kracht en differentieel schuren om zo veilig en eenvoudig mogelijk kalk te verwijderen, waarna een stent gemakkelijker wordt geplaatst.
‘Ik was stomverbaasd door wat ik zag. Deze resultaten na het boren had ik niet verwacht,’ vertelt interventiecardioloog Koen Teeuwen van het Catharina Ziekenhuis. Patiënten die baat hebben bij deze nieuwe behandeling hebben al langer pijn op de borst door verkalkte kransslagaders, waardoor ze grote kans op een hartinfarct en overlijden hebben. ‘Hoe ouder je wordt, hoe meer kalk je in de kransslagaders krijgt, maar mensen die roken krijgen dat eerder.’
Grote verkalkingen zijn lastiger te behandelen. ‘Voor de hartchirurg is het moeilijker om dan een omleiding op te zetten, en voor de interventiecardioloog om een stent goed te plaatsen. Er zijn al wel verschillende therapieën om een 360 graden kalkring in een ader te behandelen, zoals de Shockwaveballon en de Rotablator boor, maar die laatste slijpt alleen het deel weg dat ernstig vernauwd is. Breek je daar doorheen, dan komen er veel micropartikels kalk vrij die ineens kunnen doorschieten naar het eind van de bloedbaan en soms zorgen voor een micro-infarct. Dan komt de bloedstroom even tot stilstand. Met de Diamondback 360 is dat niet zo, want doordat de boor orbitaal ronddraait blijft de bloedstroom op gang.’
Van tevoren kijkt de interventiecardioloog met een minicamera in de ader van de patiënt. ‘Dan wordt via de lies of de pols een draad ingebracht waar een hol buisje omheen zit, en op het eind daarvan zit de boor. Die is heel klein, een zwart stipje. Op het stukje dat slijpt zitten diamantjes, maar die kun je met het blote oog niet zien,’ zegt Teeuwen. ‘Ik leg de boor op zijn plek en zet de draad vast. Op de console zit een schijfje. Daarmee kan ik de boor een paar centimeter naar voren en achteren schuiven. Dan kan ik gaan boren, of eigenlijk de boor orbitaal laten draaien.’
Er zijn twee standen, 80.000 en 120.000 rondjes per minuut. ‘De eerste wordt het meest gebruikt. Daarmee ga ik door de kransslagader en ik hoor aan het geluid of er een scherp kalkrandje in de ader zit, dan weet ik dat ik op de goede plek ben. De boor gaat heel langzaam, millimeter voor millimeter, door de kransslagader, en na 25 seconden geeft hij een piep. Dan stop ik even zodat de thermische warmte kan afvloeien. 25 seconden later kan ik weer door.’
Dat proces kan zo vaak als nodig herhaald worden. ‘De orbitale draaiing veroorzaakt kleine scheurtjes in de kalk in de tussenwand van de ader. Doordat hij steeds blijft draaien maakt hij het gat groter. Een effect dat nog veel belangrijker is, is dat hij microbreukjes maakt in de tussenwand, waardoor die zich goed opent voor de stent. Dat vond ik indrukwekkend, hoe makkelijk de stent dan ontplooit. Wat ook een voordeel is, is dat je met deze boor kan terugboren. Met de Rotablator kan dat niet. Als je dan in een bocht zit, duwt de boor zich eigenlijk altijd naar de buitenbocht. De nieuwe boor pakt de binnenbocht beter.’
In Amerika wordt de Diamondback 360 al langer gebruikt. ‘De eerste resultaten van de studies daar zien er goed uit. De kans op complicaties ligt rond de 1%. Ik verwacht dat deze behandeling over een aantal jaar in vele ziekenhuizen gemeengoed is. Het vergroot de kans op succes van de behandeling en verkleint de kans op complicaties. Wat het qua uitkomsten exact doet, daar hebben we nog meer studiemateriaal voor nodig.’
Coronary MOA van Cardiovascular Systems op Vimeo.