Indra Waardenburg
Plannen waren er al genoeg, maar er waren twee orkanen (Irene en Sandy) voor nodig om de stad New York te laten inzien dat investeren in strategieën ter bescherming tegen overstromingen geen weggegooid geld is. De orkaan Sandy verwoestte vorig jaar dertigduizend huizen en de schade liep op tot 62 miljard dollar.
Deze week presenteerde de burgemeester van New York, Michael Bloomberg, een plan voor het ophogen van huizen, het beschermen van kwetsbare infrastructuur en het opspuiten van stranden en duinen om de stad te beschermen tegen toekomstige natuurrampen. De Vrije Universiteit Amsterdam voerde eerder voor New York de kosten-batenanalyse uit, waarbij dit Deltaplan, waarin geen ruimte is voor extra stormvloedkeringen, als beste uit de bus kwam.
‘We zijn al sinds 2006 druk met onderzoek doen in New York en omgeving, maar een plan om de stad te beschermen tegen overstromingen stond niet hoog op het prioriteitenlijstje. De Amerikanen dachten echt: "Laat die Hollanders maar lekker onderzoek doen". En toen kwam Sandy’, vertelt prof.dr. Jeroen Aerts, hoogleraar klimaat- en waterrisico aan de VU. Samen met het Massachusetts Institute of Technology (MIT) en de universiteit van Princeton vergeleken Aerts en zijn collega’s zes alternatieve plannen variërend van 12 tot 21 miljard dollar in investeringskosten.
De meest eenvoudige oplossing is het aanscherpen van bouwvoorschriften, waardoor huizen opgehoogd worden. ‘Maar daarmee ben je eigenlijk nog nergens, want dit geldt alleen voor nieuwbouw. Je kunt huiseigenaren van bestaande bouw moeilijk dwingen om hun huis te verbouwen’, aldus Aerts. Het tweede alternatief combineert het ophogen van huizen met het beschermen van kwetsbare infrastructuur, zoals elektriciteitscentrales, tunnels en waterzuiveringsinstallaties door middel van kleine dijken. Aerts: ‘Uiteindelijk heeft de stad gekozen voor de ‘hybride’ oplossing, die de eerste twee alternatieven combineert en aanvult met het periodiek ophogen van dijken.’ De investeringskosten voor deze variant schat de hoogleraar op 12 miljard dollar met een mogelijke afwijking van 1 of 2 miljard.
Naast de drie voorgaande alternatieve plannen haalt het onderzoeksrapport drie plannen met – al eerder ontworpen – stormvloedkeringen aan. Een van deze stormvloedkeringen is al in april 2009 gepresenteerd door de Nederlandse ingenieurs Piet Dircke en Peter Jansen van Arcadis. Hun ontwerp, waarbij ze zich hebben laten inspireren door de Oosterscheldekering, de Hartelkering en de Maeslantkering, betreft een stormvloedkering in de Verrazano Narrows op 800 m ten noorden van de Verrazano Bridge. Deze stormvloedkering met een overspanning van 1820 m bestaat uit een rollende sectordeur en achttien ophaalschuiven. Dircke en Jansen schatten de kosten op 6,5 miljard dollar.
Aerts en collega’s betrekken de stormvloedkering van Arcadis in twee van de drie plannen. In het eerste plan is de Verrazano Narrow-kering samengebracht met de East River stormvloedkering en de Arthur Kill-kering. De Jamaica Bay-kering wordt in het tweede plan aan het voorgaande rijtje toegevoegd. Het derde plan maakt gebruik van twee stormvloedkeringen: de East River-kering en de Outer Harbor-kering. Aerts: ‘De plannen met verschillende stormvloedkeringen staan echter op een laag pitje. Het zou tussen de 15 en de 21 miljard gaan kosten en het is echt een lange termijnplan.’
De financiering is volgens Aerts de voornaamste uitdaging. ‘Het geld komt niet alleen van de stad zelf, ook bedrijven zoals het metrobedrijf en de Amerikaanse overheid moeten meebetalen. De constante betrokkenheid is dan een heel belangrijk punt.’ Ondanks deze onzekerheid ziet Aerts wel kansen voor Nederlandse bedrijven.
De hoogleraar hoopt dat New York ook in de toekomst doordrongen blijft van het overstromingsgevaar. ‘Eerder was er nog niet de visie en de vraag naar overstromingsmaatregelen. Dat is nu beter, maar het is wel in ieders belang dat het overstromingsgevaar onder de aandacht blijft. Cru gezegd, maar het plaatsvinden van meer orkanen draagt hier wel aan bij.’
