Henk Tolsma
Campussen of ‘valleys’ schieten in Nederland als paddenstoelen uit de grond, maar hard bewijs voor hun meerwaarde is er niet. Dat bleek tijdens het Jaarcongres van beroepsvereniging KIVI.
De regio Eindhoven telt er maar liefst vier: de High Tech Campus, TU/e Science Park, Strijp S en de Automotive Campus (in Helmond). In Groningen zijn er twee (Zernike Science Park, Healthy Aging Campus), evenals in Delft en Amsterdam. Vele andere regio’s kennen één campus, waaronder Food Valley (Wageningen), Maintenance Valley (Woensdrecht), Energy Valley (Groningen), Leiden Bio Science Park, Kennispark Twente en Chemelot Campus (Zuid-Limburg).
Campussen of ‘valleys’ – de begrippen lopen door elkaar – zijn lokale of regionale concentraties van bedrijven en kennisinstellingen, vaak met onderlinge relaties en met specialisatie op een bepaald thema. De toekomst van valleys en campussen stond vorige week dinsdag centraal tijdens het KIVI Jaarcongres Valleys of the Future in Leeuwarden.
Leeuwarden werd erbij gehaald als voorbeeld. In de Friese hoofdstad vinden we er twee: de Water Campus en de Dairy Campus. Met name de eerste lijkt succesvol te functioneren en speelt een belangrijke rol in het behoud van hoogopgeleid talent.
Tot rond het jaar 2000 telde de Friese hoofdstad twee bescheiden hbo-instellingen; universitaire studenten moesten buiten de provincie zijn. Banen voor hbo- en wo-afgestudeerden waren er nauwelijks, waardoor Friesland te kampen had met een brain drain. Nu is er een begin van een omslag. Met de watercampus rond onderzoeksinstituut Wetsus geldt Leeuwarden als de waterhoofdstad van Nederland. De universiteiten van Groningen, Twente en Wageningen zijn er aan verbonden, honderd bedrijven uit Nederland en buitenland laten er onderzoek doen. In het Wetsus-lab werken zestig promovendi en er worden wetenschappers opgeleid. Bij de 26 uit Wetsus voortgekomen spinoff-bedrijven ontstaan banen voor hoogopgeleiden.
Maar niet overal is het beeld zo positief, zo bleek tijdens het KIVI Jaarcongres. Sterker: er is geen overtuigend bewijs dat campussen een succes zijn, dat werkgelegenheid er sneller van de grond komt en innovatie er beter gedijt dan in afzonderlijk gevestigde bedrijven. Wel bieden campussen met horeca en veel groen een aangenamere werkomgeving dan zielloze bedrijfsterreinen langs de snelweg.
Kan het beter dan nu? Is het beter als campussen binnen één regio fuseren? Dat scheelt sowieso overheadskosten. Maar er spelen ook andere sentimenten: gemeenten creëren graag hun eigen darlings, en campussen zijn mooie uithangborden. De wildgroei aan campussen en valleien zal daarom nog wel even blijven bestaan.
