Teake Zuidema
De organisatie achter het platform ClimateTrace wil in oktober, nog vóór de grote COP26 klimaatconferentie in Glasgow, betrouwbare data presenteren die wereldwijd de CO2-emissies aangeven op het niveau van individuele centrales, fabrieken en zelfs schepen. Woordvoerder Al Gore, voorheen vicepresident van de VS, noemt het een ‘body-cam voor de planeet’ waarmee straks iedereen kan zien hoeveel, waar en door wie CO2 wordt uitgestoten. Hij voorspelt dat dergelijke informatie internationaal wantrouwen over het sluiten en naleven van klimaatakkoorden zal wegnemen.
ClimateTrace (Tracking Real-time Atmospheric Carbon Emissions) is een coalitie van negen Ngo’s, waaronder Carbon Plan en WattTime, en bedrijven als Blue Sky Analytics en Hypervine. Google legde de grondslag in 2019 door €1.5 miljoen plus veel expertise op het gebied van machine learning ter beschikking te stellen. Hoewel de website steeds verwijst naar broeikasgassen is niet duidelijk of het model ook in staat zal zijn methaan-emissies in kaart te brengen. De plannen zijn het verst waar het gaat om centrales.
ClimateTrace verzamelt momenteel in prototype-mode data van verschillende satellieten waaronder de Europese Sentinel 2 en Nasa’s OCO-2. De OCO-2 satelliet registreert regionale CO2-concentraties met een resolutie van 2.9 vierkante kilometer. Die resolutie is te grof om precies een CO2-bron aan te wijzen. ClimateTrace combineert de informatie daarom onder meer met data van grondsensors en met gegevens over de stroomproductie van centrales. Het zware rekenwerk wordt daarna verricht door algoritmen.
Heather Couture, een machine-learning expert van Pixel Scientia Labs, doet in het tijdschrift IEEE Spectrum uit de doeken hoe ClimateTrace een algoritme ontwikkelt dat de CO2-emissies kan signaleren van de ca 18.000 centrales die samen jaarlijks zo’n 15 Gton CO2 uitstoten. Het algoritme is getraind aan de hand van satellietdata, de exacte emissies per uur en de stroomproductie per uur van alle centrales in de VS en Taiwan. Het model voorspelt vervolgens van verschillende typen centrales in andere landen hoeveel CO2 ze uitstoten ook wanneer de centrale zelf geen informatie geeft over de stroomproductie.
Het ClimateTrace model kijkt niet alleen naar de CO2 die uit de schoorsteen van een centrale komt, maar kan ook CO2-emissies schatten aan de hand van waterdamp uit koeltorens of de directe warmte uitstraling van een centrale. Het systeem is inmiddels gevalideerd aan de hand van een set kolencentrales in de VS en Europa waarvan de emissies en het verbruik van steenkool bekend zijn.
