Mischa Brendel
Nederland gaat onder leiding van de TU Delft een kwantumcomputer ontwikkelen.
Om dit te realiseren, richten wetenschapsinstellingen, het bedrijfsleven en de overheid samen het instituut QuTech op. Het instituut te Delft komt onder leiding van prof.dr.ir. Leo Kouwenhoven. De plannen zijn ambitieus: over vijftien jaar moet er een werkende kwantumcomputer uit het instituut rollen.
Het kan zijn dat dat dan de eerste werkende kwantumcomputer ter wereld is. Kwantumcomputers zijn extreem lastig te bouwen en werken fundamenteel anders dan gewone computers. Zo maken ze gebruik van kwantumbits in plaats van gewone bits. Deze hebben geen 0- of 1-aanduiding, maar tegelijkertijd beide aanduidingen. Hierdoor kan een kwantumcomputer rekenproblemen met extreem veel variabelen veel sneller oplossen.
Hoewel er nog veel onderzoek gedaan moet worden voordat een werkende kwantumcomputer realiteit kan worden, is de tijd rijp om het bedrijfsleven er zwaarder bij te betrekken, zo stelt ir. Anouschka Versleijen, managing director van QuTech. ‘Je wilt als wetenschapper niet te lang doorgaan zonder het bedrijfsleven erbij te betrekken. We zijn nu op het punt dat we beter samen kunnen kijken naar welke onderdelen voor wie interessant zijn en die verder ontwikkelen.’
Er wordt daarbij niet op één vlak ingezet. Een groep early adopters vanuit het bedrijfsleven heeft interesse in verschillende aspecten van een kwantumcomputer. Zo interesseert het bedrijf Atos zich vooral voor kwantumencryptie, terwijl het Leiden Cryogenics vooral te doen is om de hardware van een dergelijk systeem. Ook Microsoft werkt mee aan de ontwikkeling.
Volgens Versleijen ligt de grootste uitdaging in het praktische stadium. ‘De theoretische natuurkunde ligt wat dat betreft jaren voor op de experimentele natuurkunde. Maar we hebben nu een aantal doorbraken gehad op experimenteel vlak. De belangrijkste zaken zijn aan het rollen.’ Ze doelt hiermee onder meer op de ontdekking van het Majorana-fermion, een deeltje dat zijn eigen antideeltje is. Dit deeltje zou veel stabielere kwantumbits opleveren.
