Nieuwe 'gazelle-ondernemingen' uit EIT

Runa Hellinga

Om nieuwe vormen van samenwerking tussen universiteiten, R&D-instituten en bedrijfsleven in de EU te bevorderen, wil het Europees Instituut voor Innovatie en Technologie (EIT) tot 2014 drie nieuwe Kennis- en Innovatie Centra oprichten.

Afgelopen week gaf het EIT met een congres in de Hongaarse hoofdstad Boedapest het startsein voor het debat over de maatschappelijke en economische thema’s waarmee die nieuwe centra zich bezig moeten gaan houden.

 

‘Het EIT heeft de potentie om het innovatielandschap in Europa dramatisch te veranderen’, aldus Androulla Vassiliou, Europees Commissaris voor Onderwijs op het congres. De Kennis- en Innovatie Centra (KIC’s) zijn daarbij het voornaamste instrument. Deze moeten vooral praktisch en resultaatgericht bezig zijn: virtuele netwerken tussen instellingen en bedrijven opzetten, nieuw onderzoek en nieuwe ondernemingen en spin-offs helpen opstarten, en vernieuwende onderwijsmogelijkheden creëren.

 

Het in 2008 opgerichte EIT heeft inmiddels al drie KIC’s het licht doen zien. Die leveren nu de eerste resultaten op. Zo gaat het KIC voor duurzame energie tussen nu en 2013 bijna tweeduizend studenten een extra opleiding geven en helpen bij het opstarten van twintig nieuwe bedrijven. Het KIC rond het thema ICT zet een nieuwe Europese Mastersopleiding ICT op die in 2012 met tweehonderd eerstejaars van start moet gaan. ‘Er werken een aantal van de beste universiteiten van Europa aan mee, zodat we echt iets heel interessants kunnen aanbieden en zo top-ICT-talent van buiten Europa hierheen kunnen halen’, zegt dr. Willem Jonker, directeur van het KIC-ICT en voorheen werkzaam bij Philips Research.

 

De drie bestaande KIC’s staan ieder onder leiding van een directeur met ervaring in het bedrijfsleven en werken volgens een duidelijk businessplan. Ze hebben in totaal zestien hoofdvestigingen en vele tientallen nevenvestigingen en partners in de hele EU. Het KIC-ICT bijvoorbeeld heeft hoofdvestigingen in Eindhoven, Parijs, Stockholm, Helsinki en Berlijn, nevenvestigingen in Boedapest, Trento en Londen en daarnaast nog vijftig partners elders in Europa.

 

Die KIC’s moeten ‘centers of excellence’ zijn die vooral als katalysator werken, zegt Dr. Martin Schuurmans, voorzitter van de EIT-bestuursraad en vroeger ook werkzaam bij Philips Research. ‘Het EIT is geen subsidiegever; het financiert slechts 25 procent van de activiteiten die worden opgezet, de rest moet van de andere deelnemende partijen komen.’ Het EIT heeft van de EU een budget van 309 miljoen euro tot 2013 gekregen en kan daardoor autonoom en flexibel werken. ‘Ik zie het stimuleren van ondernemingszin als een van onze voornaamste taken. Daaraan ontbreekt veel te veel in de wetenschap en het onderwijs in Europa’, aldus Schuurmans.

 

Groot groeipotentieel

Zoltán Cséfalvay, Hongaars staatssecretaris voor Economische Zaken, onderstreepte namens het Hongaarse EU-voorzitterschap nog eens het belang van innovatie voor de Europese economie. ‘Innovatie is de sleutel tot Europa’s wereldwijde concurrentiepositie’, zei hij. Wat hem betreft moet er meer aandacht komen voor wat hij omschrijft als ‘gazelle-ondernemingen’: innovatieve high-tech bedrijven met een groot groeipotentieel.

 

Het EIT heeft inmiddels een eerste voorselectie gemaakt van thema’s waarmee de nieuwe KIC’s zich bezig zouden kunnen houden, waaronder biotechnologie en value-added manufacturing. Na consultatierondes met alle belanghebbenden moet het Europees Parlement begint volgend jaar een knoop doorhakken. Daarna kunnen bedrijven en wetenschappelijke instellingen zich aanmelden als potentiële partners. Volgens commissaris Vassiliou zal daarbij gestreefd worden naar een sterkere deelname van partners uit de nieuwe lidstaten van de EU dan nu het geval is.