Operatierobot met gevoel

Mischa Brendel

De nieuwe operatierobot Sofie laat chirurgen voelen wat zij doen. Linda van den Bedem van de Technische Universiteit Eindhoven ontwikkelde de robot voor haar promotie.

Een van de problemen van de huidige generatie operatierobots is dat de chirurg – in tegenstelling tot wanneer deze met de eigen handen opereert – niet voelt hoe krachtig hij of zij snijdt of aan een hechtdraad trekt. Daarbij nemen de robots vanwege hun omvang ook nog eens veel plaats in gebruik in een operatiekamer.

 

Van den Bedem ontwikkelde aan de faculteit werktuigbouwkunde van de TU/e een nieuw type operatierobot die de chirurg niet alleen het gevoel van de operatie teruggeeft, maar bovendien een stuk compacter is dan de huidige generatie operatierobots. Het gaat om de zogenoemde ‘slave’ van de robot, het onderdeel dat de operatie uitvoert. Sofie bestaat verder onder meer uit een ‘master’ het controlepaneel van de chirurg.

 

De robot van Van den Bedem beschikt over tactiele terugkoppeling, beter bekend als force feedback. Dit systeem levert tegendruk aan de chirurg die het controlepaneel bedient, zodat deze precies voelt welke kracht hij of zij uitoefent bij het aanbrengen van een hechting of het opzij duwen van een stukje weefsel. Momenteel is het laatste gedeelte van deze force feedback in ontwikkeling.

Sofie is zo compact dat de slave-unit niet op de vloer staat, maar aan de operatietafel wordt bevestigd. Hierdoor is het niet nodig alles opnieuw in te stellen als de operatietafel met patiënt wordt versteld of verplaatst. De compacte operatierobot biedt verder de mogelijkheid om een orgaan van verschillende kanten te benaderen.

 

Momenteel werkt Van den Bedem samen met collega’s aan een business case om te verkennen of Sofie ook commerciële potentie heeft. Chirurgen hebben volgens haar in ieder geval enthousiast gereageerd. De prijs van Sofie moet ook een stuk lager worden dan die van de huidige generatie operatierobots, die over het algemeen ruim een miljoen euro per stuk kosten. Van den Bedem verwacht echter dat het nog zeker vijf jaar zal duren voordat Sofie op de markt komt.