Rijkert Knoppers
Er is een grotere hoeveelheid olie uit oliebronnen te halen dan nu gebeurt, blijkt uit promotieonderzoek van ir. Diego Wever van de Rijksuniversiteit Groningen. De oplossing: gebruik een ander type verdikkingsmiddel.
Bij olievelden stijgt ongeveer 15 tot 20 % van de aanwezige olie spontaan omhoog, eenzelfde percentage is vervolgens te winnen door gas of water te injecteren. Met behulp van een zogeheten ‘tertiaire winning’ is vervolgens nog eens 15 tot 20 % uit de olieput te halen. Voor de laatste optie zijn verschillende technieken beschikbaar, zoals het injecteren van stoom, wat onder meer bij het olieveld Schoonebeek gebeurt.
Een wat minder energieverslindende manier van enhanced oil recovery (EOR) bestaat uit het injecteren van water waaraan een verdikkingsmiddel, zoals polyacrylamide, is toegevoegd. ‘Het nadeel van dit polyacrylamide is dat het niet goed bestand is tegen de hoge temperatuur en de hoge zoutconcentraties in olievelden’, zegt Wever, die in het kader van zijn promotieonderzoek op zoek ging naar een alternatief. ‘Door in plaats van het huidige commerciële spaghettisliert-polyacrylamide een borstelachtige polyacrylamide te gebruiken, valt er meer olie te winnen. Het blijkt echter heel moeilijk om de monomeer acrylamide gecontroleerd te laten polymeriseren.’
Wever, die afgelopen week op zijn onderzoek promoveerde, ontwikkelde een techniek om de groei van de ketens wel gecontroleerd te laten verlopen. Inmiddels heeft Wever op laboratoriumschaal bekeken of het nieuwe verdikkingsmiddel voldoende in staat was om olie uit een stuk zandsteen te duwen. De eerste resultaten zijn veelbelovend. Momenteel werkt Wever bij het onderzoekslaboratorium van Shell om de techniek geschikt te maken voor de praktijk.
‘In Groningen is sinds afgelopen zomer een tweede promovendus begonnen met een onderzoek naar de mogelijkheid om het verdikkingsmiddel op industriële schaal te gaan produceren’, aldus Wever. ‘Een van de problemen is namelijk dat je enorme hoeveelheden van het verdikkingsmiddel nodig hebt. Een groot olieveld verbruikt bijvoorbeeld dagelijks 10.000 ton van het mengsel. Dat betekent dat er per dag 30 tot 50 ton droge poeder aan te pas komt. Dat zijn enorme hoeveelheden, en dan praat je nog maar over één olieveld.’
