Proefboringen onconventionele gaswinning van start

Patrick Marx

Dit jaar starten in Brabant de eerste proefboringen naar aardgas dat is ingesloten in steenkool of versteende klei (schalie).

De toenemende energieschaarste maakt de winning van moeilijker toegankelijke gasvoorraden interessant. De proefboringen moeten duidelijk maken waar deze voorraden winbaar zijn.

 

Het aardgas zit diffuus opgesloten in steenkool- en schalielagen op minstens één kilometer diepte. Om erbij te komen moet het gesteente eerst gekraakt worden. Oscar Abbink van TNO Energie in Utrecht legt uit hoe: ‘Na het boren van een put wordt een mengsel van water en zand onder hoge druk in de grond gespoten. Het water laat de grond scheuren waardoor het gas kan ontsnappen. Het zand houdt de scheuren met een doorsnee tot enkele millimeters open.’ Om het kraakproces te verbeteren worden soms chemicaliën toegevoegd om bijvoorbeeld de viscositeit van het water aan te passen.

 

TNO werkt aan methoden om de winning van onconventioneel gas met minder water en zand mogelijk te maken. Ook wil de organisatie beter kunnen voorspellen waar het gas zit. Abbink: ‘In de VS worden tientallen putten in steenkool en schalielagen geboord, daar zit er altijd wel één bij die voldoende produceert. Dit kunnen en willen we niet in Nederland. Daarom zoeken we begrip van de processen in de ondergrond om zo te voorspellen waar je het best kunt boren.’

 

Naar schatting bevindt zich 2800 miljard kubieke meter van dit onconventionele gas in de bodem. Hiervan zijn maar enkele procenten winbaar. Ter vergelijking, één van de grootste velden in de wereld, Slochteren, bevatte aanvankelijk 2800 miljard kubieke meter gas. Abbink: ‘Velden die maar enkele miljoenen kubieke meters opleveren zijn al relevant. Momenteel komt de helft van de jaarproductie uit dergelijke kleine, conventionele velden en de andere helft uit Slochteren.’ Vorig jaar kregen het Australische Queensland Gas Company, het Canadese Cuadrilla Resources en DSM vergunningen voor proefboringen naar onconventioneel gas in Nederland.

 

Als de energieschaarste blijft toenemen en de leveringszekerheid gevaar loopt, dan komt ook ondergrondse vergassing van steenkool in zicht. ‘Nederland heeft echter een relatief kleine voorraad steenkool waardoor de vergassing niet zo interessant is als in bijvoorbeeld Rusland of China, maar naar de optie wordt serieus gekeken’, aldus Abbink.