Thomas van de Sandt
Hoe voorkom je dat medicijnresten en antibioticaresistente bacteriën via het afvalwater in het milieu terecht komen? Op maandag 1 september opende staatssecretaris Mansveld van Infrastructuur & Milieu een demosite bij het Antonius Ziekenhuis Sneek, waar verschillende partijen hun innovatieve zuiveringstechnieken op dit gebied kunnen testen.
‘Technieken die het lab ontgroeid zijn, kunnen hier hun eerste stap naar opschaling maken’, vertelt projectmanager Heleen Sombekke van Wetsus, een van de initiatiefnemers van de proeflocatie. ‘Bovendien kunnen bedrijven hun techniek hier aan potentiële klanten demonstreren.’ Op de demosite kunnen vier bedrijven tegelijk tests uitvoeren, steeds in wisselende samenstelling. De site zal zeker vijf jaar blijven bestaan, waarbij de onderzoekstijd per bedrijf varieert van enkele maanden tot een jaar.
De bedrijven hebben niet alleen de beschikking over het normale afvalwater van het ziekenhuis, maar over nóg twee afvalstromen die extra rijk zijn aan medicijnen. Op de dagverpleging oncologie zijn scheidingstoiletten geïnstalleerd die de urine apart naar de demosite afvoeren. Ook bij de afdelingen longkunde en interne geneeskunde, die de meeste antibiotica gebruikt, wordt het toiletwater apart afgevoerd.
De vier bedrijven die het spits afbijten zijn het Amsterdamse Pharmafilter, met een geïntegreerd systeem voor het behandelen van reststromen in ziekenhuizen, het Amerikaanse HAPSS en de Wetsus-spinoffs Water Waves en Pure Green. Het systeem van HAPSS doodt bacteriën door de druk en temperatuur te verhogen. Water Waves reinigt en steriliseert het water met behulp van radiogolven in combinatie met uv-licht, en Pure Green test een energetisch gunstig systeem op basis van ozon.
‘In alle projecten zijn resistente bacteriën een belangrijk aandachtspunt’, vertelt Sombekke. ‘Afvalwater waarin een klein restje antibiotica overblijft, kan de trigger zijn om resistentie te laten ontstaan. Die resistente genen kunnen ook worden overgedragen op andere bacteriën. Zo zien we in de praktijk soms dat in het effluent van een rioolwaterzuivering meer resistentie aanwezig is dan in het influent. Samen met Stowa, UMCG, TUDelft en Wageningen Universiteit kijken we nu van alle kanten hoe je hier iets aan kunt doen en dit initiatief is er één van.’
