Alinda Wolthuis
In januari 2013 kreeg een Zweedse vrachtwagenchauffeur een heel bijzondere prothese aangemeten: eentje die direct werd verbonden met zijn botten, zenuwen en spieren.
De prothese werkt als een echte arm: mens en machine zijn één geworden. Na anderhalf jaar in de dagelijkse praktijk blijkt de arm nog steeds prima te functioneren, zo melden de technische universiteit Chalmers en het Sahlgrenska universitair medisch centrum in Göteborg, die de prothese ontwikkelden.
‘We gebruiken de techniek van osseo-integratie’, zegt onderzoeker dr. Max Ortiz Catalan van Chalmers. ‘Daarbij brengt een chirurg een titanium implantaat aan in het bot waar het aan vast groeit.’ Vervolgens bevestigt de chirurg door de huid heen een steunpunt aan het implantaat. Hierop komt de prothese. Elektroden in de zenuwen en spieren registreren motorische signalen. Via het implantaat bereiken die de prothese, waar ze worden omgezet in beweging: de patiënt stuurt dus zelf zijn arm aan.
De technologie werkt pijnloos en veel nauwkeuriger dan bestaande oplossingen. De nieuwe kunstarm opent zo een wereld aan mogelijkheden voor de vrachtwagenchauffeur, bij wie ruim tien jaar geleden een arm werd geamputeerd. Ortiz Catalan: ‘Met de nieuwe prothese kan hij eigenlijk alles doen: van zijn fysiek zware werk tot precisiewerk als het strikken van de veters van zijn kinderen. En dat onder alle omstandigheden.’
Heel bijzonder is ook dat de interface van het implantaat tweerichtingsverkeer faciliteert: de arm kan prikkels doorgeven aan het lichaam. Zo krijgt de drager als het ware gevoel in zijn prothese. ‘Betrouwbare communicatie tussen de prothese en het lichaam is nodig om een patiënt natuurlijk en intuïtief te laten reageren op zijn omgeving’, zegt Ortiz Catalan. ‘Met onze prothese blijkt de patiënt in staat om op verschillende plekken aanraking waar te nemen. Dat is echt nieuw. Tot nu toe was dit alleen in een gecontroleerde omgeving voor korte tijd aangetoond.’
Het team hoopt snel meer patiënten te kunnen helpen. Bovendien werkt het aan verbetering door de neurale aansturing en sensorische terugkoppeling nog beter te integreren.
