Michael Persson
In tijden van crisis leer je je vrienden kennen, en Aircraft Fuel Supply BV valt daar dus helaas niet onder. De brandstofleverancier van Schiphol viel vorige week stil door een storing, waarna het hele vliegveld in de soep draaide. Er kon geen vliegtuig meer weg, er kon geen vliegtuig meer bij, en tienduizenden passagiers liepen vast in de doodlopende pieren van dit hoogtepunt van logistiek Nederland. Aircraft Fuel Supply BV was niet bereikbaar voor commentaar.
Natuurlijk zijn crises relatief. Er zijn geen doden of gewonden gevallen, en na een dag of twee, drie liep alles weer alsof er niets was gebeurd. Bovendien is een vliegreis een luxeproduct, en luxe is altijd overbodig, dus als een luxeproduct dienst weigert is er in de ogen van niet-getroffenen niet zo heel veel aan de hand. Ha, mensen die niet kunnen vliegen! Overnachten op Schiphol Plaza! Een dagje minder in Bali! Niet zeuren, mensen.
Maar stel je even voor dat je daar zelf rondloopt, met twee kinderen van één en drie, na een paar uur in een niet-vertrekkend vliegtuig te hebben gezeten op wat de heetste dag in de geschiedenis van Nederland was, en dat je dan uiteindelijk op een veldbed eindigt zonder dat je ook maar enig idee hebt wanneer je weer verder kunt en of je nog ergens luiers kunt krijgen. Het Rode Kruis dat drinkwater komt verstrekken: dan is er toch iets aan de hand.
En dit gebeurde dus op Schiphol, dat bedrijf dat altijd maar door wil groeien. AFS blijkt op een lijst van essentiële infrastructuur van de Nationale Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid te staan, en toch was een enkele storing genoeg om de tent helemaal plat te leggen. Back-up? Helaas. Redundantie? Nul. Schiphol blijkt gewoon single points of failure te hebben.
Dat systemen falen is onvermijdelijk. Het gaat erom hoe ze op dat falen reageren. Die reactie was non-existent. AFS was de hele dag onbereikbaar voor commentaar – er was geen website en de telefoon werd niet opgenomen. De KLM wees in een verklaring expliciet op ‘een extern bedrijf’ als schuldige, en vermeldde daar niet bij dat de luchtvaartmaatschappij zelf voor 9 procent eigenaar is van AFS (de rest is in handen van oliemaatschappijen). Niemand, maar dan ook niemand nam de verantwoordelijkheid voor de onder eigen verantwoordelijkheid gecreëerde kwetsbaarheid.
Natuurlijk wezen de luchtvaartmaatschappijen en Schiphol naar een externe partij als schuldige. Dan kunnen ze ook op overmacht wijzen, en hoeven ze de tienduizenden passagiers ook geen onkostenvergoeding te betalen. Maar zoals elke automobilist weet: een lege tank is de eigen schuld. Kwetsbaarheid is een keuze. En hoe groter Schiphol wordt, hoe groter de gevolgen daarvan zullen worden.
