redactie
Spoorverzakkingen bij spoordijken zijn een groeiend, ingewikkeld en duur probleem dat met zicht op meer en zwaarder treinverkeer en klimaatverandering alleen maar verder zal groeien. De TU Delft, ProRail en Deltares gaan de komende vijf jaar samen onderzoek doen naar oplossingen. Hiervoor tekenden ze begin oktober de overeenkomst voor het Research Program RESET.
In Nederland ligt het merendeel van de sporen op verhoogde ondergrond. Van deze zogeheten spoordijken is 80% gebouwd voor 1920. Sindsdien is de belasting van de dijken steeds verder toegenomen doordat er meer, zwaardere en snellere treinen overheen rijden. Ook zal klimaatverandering invloed hebben op de stabiliteit van de spoordijken. Denk hierbij bijvoorbeeld aan lange periodes van droogte, of juist noodweer met wateroverlast, zoals onlangs in Limburg. Deze factoren kunnen flinke gevolgen hebben en leiden tot hoge onderhoudskosten, operationele beperkingen en soms incidenten – met vertragingen tot gevolg.
‘Zo is de Betuweroute sinds de aanleg op sommige plekken bijna een halve meter weggezakt’, vertelt Hoogleraar Railway Engineering Rolf Dollevoet van de TU Delft in een interview op tudelft.nl. Om grote problemen te voorkomen kan het nodig zijn om snelheidsbeperkingen op te leggen voor treinen op bepaalde trajecten waar de ondergrond slecht is. Maar beter zijn natuurlijk structurele oplossingen om de spoordijken te versterken en bestendig te maken voor een toekomst met klimaatveranderingen en meer en snellere treinen.
Op dit moment is de oplossing vaak om het ballastbed van het spoor telkens aan te vullen. Dat is een relatief dure ingreep die mogelijk in de miljarden loopt als dat in heel Nederland toegepast moet worden. Maar deze aanpak is lang niet overal nodig, omdat de omstandigheden per locatie verschillen. Soms is er een slimmere en goedkopere oplossing, zoals het onderheien van het baanlichaam of opvullen met een kunststof. Er zullen dus meerdere oplossingen nodig zijn. Het is geen one size fits all.
In de samenwerking zal de TU Delft de theoretische kennis inbrengen over spoorbelasting gecombineerd met de ondergrond. Deltares heeft kennis van toegepast onderzoek naar water en grond en beschikt over de ervaring met en kennis van veldtesten en het vertalen van theoretische modellen naar praktische toepassingen. En ProRail kijkt onder meer naar de beschikbaarheid en betrouwbaarheid. Met de uitkomsten van het onderzoek zal bepaald moeten worden waar versterking van het spoor nodig is en welke vorm van versterking op die locatie het best past.
