Michiel Stoop
Kankercellen opsporen in bloed. Voedingsmiddelen zuiveren. En razendsnel verontreinigingen detecteren in water. Voor dit alles is microfiltratie ontzettend nuttig. Het Nederlandse bedrijf Aquamarijn ontwikkelde een nieuw type microzeef, die 90 % zuiniger is dan conventionele zeven.
‘De keramische microzeven die wij maken bevatten extreem dunne membranen die deeltjes op microniveau uit vloeistoffen kunnen filteren,’ vertelt Jacob Baggerman, Principal Scientist bij Aquamarijn. ‘Denk aan micro-organismen, zoals bacteriën. Dit soort ongewenste deeltjes komen niet door de kunstmatige poriën in onze membranen en blijven daardoor hangen in de zeef.’
Interesse?
RVO.nl helpt je verder. Via haar subsidie- en financieringswijzer kom je direct te weten voor welke subsidie voor CO2-reductie jouw organisatie in aanmerking komt. Je ziet daar ook hoe je gebruik kunt maken van de kennis en het netwerk van RVO.nl.
Veel vloeistof filteren
Aquamarijn helpt organisaties al langer met microzeven. Baggerman: ‘We deden twintig jaar geleden al projecten met bedrijven als Grolsch en Friesland Coberco. Die maken gebruik van membranen, omdat je er grote hoeveelheden vloeistof mee kan behandelen. Conventionele membranen hebben echter een groot nadeel. Omdat ze relatief dik zijn moet er continu een grote vloeistofdruk op de filters staan voor voldoende doorstroming. En dat is een erg energie-intensief proces. Microzeven kunnen wél bij lage druk heel snel heel veel vloeistof filteren en dus minder energie-intensief. Ze slibben hierdoor ook snel dicht. De uitdaging is om de zeven schoon te houden.’
Roterende schijf stofzuigen
‘Rond 2015 vonden we een oplossing voor de snelle vervuiling van microzeven’, vertelt Baggerman. ‘We deden toen een project met een Zwitsers bedrijf. Dat beviel zo goed dat we er een joint venture mee oprichtten. Zij hadden al veel ervaring met roterende membranen. Samen kwamen we tot een andere, energiezuinige manier om de zeven schoon te houden.’
In plaats van een stilstaande filter die met behulp van stroming schoon blijft, ontwikkelden de partners een draaiende filter; microzeven in een roterende schijf. ‘Op deze schijf staat een soort stofzuiger gericht’, zegt Baggerman. ‘Bij elke omwenteling van de schijf zuigt die stofzuiger de membranen schoon. Een heel efficiënt systeem, dat maar weinig energie verbruikt in vergelijking met conventionele membraanfiltratie. Er is nu namelijk geen energie meer nodig om stromingsdruk te houden, alleen nog maar om de schijf te roteren. Per 1000 liter vloeistof zijn we daardoor van 39 naar 5 kWh gegaan. Een besparing van bijna 90%.’
Investering lager krijgen
Om de toepassing van de nieuwe microzeeftechnologie van de grond te krijgen kreeg Aquamarijn subsidie van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). Ook de samenwerking met het Institute for Sustainable Process Technology (ISPT) was bepalend voor het succes, stelt Baggerman. ‘Dankzij hen kwamen we in contact met onze projectpartners DSM en NIZO. DSM hielp ons de technologie met een aantrekkelijke businesscase te demonstreren. NIZO maakte voor ons een rekenmodel, waarin ze doorrekende hoeveel energie- en geldbesparing mogelijk is als je deze technologie toepast in een organisatie.’
Baggerman en zijn team willen de nieuwe microzeef over enkele jaren op de markt brengen. ‘We weten al dat onze technologie werkt en opschaalbaar is. Ook weten we waar we op moeten focussen om de microzeef aantrekkelijker te maken. Bijvoorbeeld op de vraag hoe we de investering voor afnemers nóg lager kunnen krijgen. Subsidies van de overheid kunnen daar een uitkomst voor zijn.’
Brede impact maken
‘De energietransitie is niet onze allereerste motivatie om aan deze technologie te werken’, geeft Baggerman toe. ‘Maar we zijn wel trots dat we als Aquamarijn kunnen bijdragen aan grootschalige energiebesparing. Dat we hiermee helpen de doelstellingen van het Klimaatakkoord te behalen, doet me wel iets. En wat ik helemáál mooi vind, is dat ons product – naast energiebesparing – ook andere maatschappelijke doelen dient. Bijvoorbeeld snelle microbiologische analyses, bloedanalyse op kankercellen en drijfgasvrije verstuiving van vloeistoffen.’
