Teake Zuidema
Toen de Russen in 1957 de eerste satelliet aller tijden, de Spoetnik 1, in een baan om de aarde brachten, was dit een knock-out voor het Amerikaanse zelfvertrouwen.
Politici realiseerden zich plotseling dat bommen en propaganda ontoereikend waren voor het winnen van een koude oorlog. De Verenigde Staten konden de Sovjets alleen verslaan door nummer 1 te worden op het gebied van technologie en wetenschap.
In 1958 startte president Eisenhower met DARPA. Deze tak van het ministerie van Defensie moest zorgen dat de VS op alle strategische technologische terreinen de nummer één zou zijn. Een aantal onderzoeksinstituten werd ondergebracht bij NASA, de organisatie die de ruimterace zou winnen. Verder draaide de overheid de geldkraan wagenwijd open naar universiteiten en instituten die geavanceerd onderzoek deden op alle mogelijke terreinen.
Het geld dat de overheid pompte in fundamenteel en toegepast onderzoek heeft in belangrijke mate bijgedragen aan de prominente Amerikaanse positie op vrijwel alle terreinen van technologie en wetenschap. Ontwikkelingen op gebieden als ruimtevaart, computers, netwerken, wapens, biochemie en software zijn een geweldige stimulans geweest voor de Amerikaanse economie. Bovendien kijkt Amerika hierdoor altijd vooruit.
En toen kreeg je Trump. De begrotingsvoorstellen van de president die ‘Amerika weer groot wil maken’, zullen precies het omgekeerde bewerkstellingen door de geldstroom naar wetenschap en technologie dicht te draaien. Een voorbeeld: Trump wil nog in het huidige fiscale jaar het budget van het Office of Energy Efficiency and Renewable Energy (EERE) met 25 % korten, een bezuiniging van zo’n € 473 miljoen. En het jaar daarop moet het EERE nog meer inleveren. Zonder de r&d van het EERE zouden waarschijnlijk alle Amerikaanse zonnepanelen momenteel uit China komen.
Daarnaast moeten alle programma’s en instituten die te maken hebben met minder energieverbruik, niet-fossiele brandstoffen en klimaatverandering inleveren om geld vrij te maken voor defensie. ARPA-E, hoogstaand onderzoek naar nieuwe energietechnologie, wordt met 50 % gekort. Zelfs Energy Star, een programma waarmee de EPA, het ministerie van Milieu, sterretjes plakt op zuinige huishoudelijke apparaten, moet weg.
Verder demonstreert Trump een bijna aandoenlijke hang naar het verleden met zijn liefde voor steenkool. Hij belooft de circa 40.000 Amerikaanse mijnwerkers dat ze binnenkort allemaal weer aan de slag kunnen. Hij vertelt daar niet bij dat in de afgelopen twee jaar 135 Amerikaanse kolencentrales zijn gesloten, terwijl ook de export van steenkool drastisch gekelderd is.
Misschien dat Trump nog enigszins bijdraait voor hij in mei zijn definitieve budgetsvoorstellen naar het Congres stuurt. Het zal niet voor het eerst zijn dat de wispelturige president A zegt om dan B te doen. Bovendien mogen de Amerikanen hopen dat sommige afgevaardigden echt betere ideeën hebben om Amerika weer groot te maken.
Teake zuidema, correspondent van TW in de VS
Email: redactie@tw.nl, Twitter: @TWdigitaal
