Met de Inflation Reduction Act, de CHIPS and Science Act en importtarieven op Chinese elektrische auto’s heeft president Biden zijn stempel gedrukt op het Amerikaanse technologiebeleid. Winnen de democraten, dan zullen ze een beleid continueren van regulering en subsidiering. Wint Trump, dan verschuift het accent naar deregulering en hogere importtarieven.
De Inflation Reduction Act (IRA) en de CHIPS Act zijn de grootste successen van het presidentschap van de democraat Joe Biden. De ondertekening van de IRA in 2022 reserveerde voor een periode van tien jaar in totaal $369 miljard aan subsidies voor honderden projecten die te maken hebben met technologie, klimaat en infrastructuur: elektrische auto’s, groene waterstof, brandstofcellen, afvang en opslag van CO2, investeringen in zonne- en windenergie, verbeteringen van het grid en energieopslag.
Volgens de New York Times heeft de IRA inmiddels $48 miljard bijgedragen aan ‘clean energy’ projecten waarin particuliere bedrijven vervolgens nog eens $340 miljard investeerden. Het gaat bijvoorbeeld om een fabriek voor lithium-ion batterijen van Tesla, een fabriek voor zonnepanelen in Oklahoma, nieuwe windparken in Californië en New Mexico en veel R&D projecten. De EPA, het Amerikaanse ministerie van milieu, voorspelt dat dankzij de IRA de Amerikaanse CO2-emissies in 2030 niet meer dan 40 procent zullen bedragen van het niveau van 2005.

Minstens zo belangrijk als de IRA, was de aanname van de CHIPS Act in 2022. CHIPS staat voor Creating Helpful Incentives to Produce Semiconductors. Het belangrijkste element van deze wet is een bedrag van ruwweg $55 miljard voor het stimuleren van onderzoek en de productie van microchips in de Verenigde Staten. Veertig miljard daarvan is gereserveerd voor subsidies voor de bouw van nieuwe fabs, microchip fabrieken. De rest is voor allerlei andere wetenschappelijke en technische projecten.
Dankzij de CHIPS Act beleeft de VS momenteel een hausse in de bouw van hypermoderne en enorm dure fabrieken voor de productie van nieuwe microchips.”
Het gapende tekort aan microchips tijdens de COVID-pandemie maakte duidelijk hoe zeer de Amerikaanse economie afhankelijk is van halfgeleiders uit Taiwan, Japan, Korea en China. Het is vooral een probleem dat meer dan tachtig procent van de meest geavanceerde microchips in de wereld gemaakt worden in het Taiwan, een land dat voortdurend bedreigd wordt door zijn grote buurman China. Met de CHIPS Act wil de VS een deel van deze productie terughalen.
Hausse in de bouw van fabs
Dankzij de CHIPS Act beleeft de VS momenteel een hausse in de bouw van hypermoderne en enorm dure fabrieken voor de productie van nieuwe microchips. Intel investeert €40 miljard in nieuwe fabs in Oregon en Ohio. Het Amerikaanse bedrijf heeft bij ASML de eerste vijf High NA EUV machines besteld die per stuk zo’n €350 miljoen kosten. Het grootste succes is echter dat het Taiwanese TSMC – het bedrijf dat onder meer microchips maakt voor Apple en Nvidia – met $6.6 miljard aan subsidie en de nodige politieke druk is overgehaald $65 miljard te investeren in drie fabs in Arizona.

De verkiezingen in november zullen duidelijk moeten maken of de koers die Biden heeft uitgestippeld met de IRA en de CHIPS Act lijnen worden doorgezet of afgebroken. Het is daarbij belangrijk te weten dat alle republikeinse volksvertegenwoordigers in 2022 tegen de IRA stemden. De CHIPS Act had steun van beide partijen in de senaat maar in het huis van afgevaardigden stemden slechts 24 republikeinen voor deze wet. Het geld voor de CHIPS Act is grotendeels al toegewezen en daar kan Trump niets meer aan veranderen.
Mocht de democratische kandidaat Kamala Harris president worden, dan zal zij proberen het door Biden uitgestippelde beleid voort te zetten. Dit zal alleen echt lukken wanneer Harris kan opereren met democratische meerderheden in de senaat en het huis van afgevaardigden en dat is zeer twijfelachtig. Een president kan met executive orders veel bereiken, maar grote uitgaven moeten via wetgeving worden goedgekeurd door de volksvertegenwoordigers.
Lintjes doorknippen
Wint Trump, dan zal hij Bidens beleid vervangen door zijn eigen prioriteiten. De republikeinse kandidaat heeft gezegd dat hij de subsidies van de IRA, voor zover nog niet uitgegeven, zal stopzetten. Hij heeft daarvoor minimaal republikeinse meerderheden nodig in senaat en huis van afgevaardigden. Zelfs dan is het niet eenvoudig. De subsidies van de IRA belanden namelijk voor een onevenredig groot deel – meer dan 60 procent – in staten die bestuurd worden door republikeinen. Deze bestuurders mogen zich verbaal tegen de IRA keren, ze zijn nooit te beroerd om de lintjes door te knippen bij de door deze wet mogelijk gemaakte projecten.
De prioriteiten van Trump zijn weinig veranderd sinds zijn eerste presidentschap. Hij lanceerde toen het America First Energy Plan dat de VS geheel onafhankelijk zou maken van energie-importen. Onder het motto “drill, baby drill’ stimuleerde hij de winning van steenkool, aardgas en olie. Met executive orders verleende hij vergunningen voor het aanleggen van grote pijpleidingen en het boren naar olie- en gas op federale gronden. Hij had succes: in 2019 exporteerde de VS voor het eerst meer energie dan het importeerde.
Trump verkondigde in 2017 dat klimaatverandering een hoax was om de Amerikaanse industrie te saboteren en trok de Verenigde Staten terug uit het akkoord van Parijs. Hij vulde zijn kabinet met vertegenwoordigers van de olie- en gasindustrie. De EPA, het ministerie van milieu, kreeg de opdracht regels voor de beperking van CO2-emissies en methaanuitstoot schrappen en de regels voor de emissies van auto’s te versoepelen. Met executive orders annuleerde Trump een stuk of honderd regels op het gebied van milieu- en klimaat.
Trump heeft inmiddels zijn doel verlegd van energy independence naar energy dominance.”
Trump heeft inmiddels zijn doel verlegd van energy independence naar energy dominance. Amerika moet de baas worden op de internationale energiemarkt. Hij wil opnieuw de olie- en gaswinning stimuleren en allerlei milieuregels die tijdens het bewind van Biden zijn ingevoerd terugdraaien en allerlei subsidies voor schone energiebronnen opheffen. Ook wil hij direct meer vergunningen verlenen voor de bouw van LNG-export terminals. Tenslotte wil hij de VS, opnieuw, terugtrekken uit het akkoord van Parijs.
Tot voor kort had Trump geen goed woord over voor elektrische auto’s. In een toespraak voor de United Autoworkers of America voorspelde hij dat ze een bloedbad zouden veroorzaken in de Amerikaanse auto-industrie met een groot verlies aan banen. Hij dreigt de bestaande $7.500 subsidie op iedere Amerikaanse elektrische auto af te zullen schaffen. Trump lijkt echter steeds meer overstag te gaan door de publicitaire en financiële steun van Elon Musk, de grote baas van Tesla. Trump zal de door Biden ingevoerde importtarieven van 100 procent op Chinese elektrische auto’s zeker continueren. Het is zelfs mogelijk dat hij de import ervan zal verbieden.
Harris wint
Harris heeft tijdens haar campagne opvallend weinig gesproken over klimaatverandering en energie. Ze vermijdt standpunten in te nemen die de milieubeweging of de fossiele energiesector niet bevallen. Als senator pleitte Harris in 2020 nog voor een verbod op het fracken, maar van dat standpunt is ze inmiddels afgestapt. De verwachting is dat Harris in grote lijnen het beleid van Biden zal voortzetten. Dat betekent een continuering van de IRA en de CHIPS Act en misschien zelfs een versoepeling van de regels om voor de subsidies in aanmerking te komen.
Tegelijkertijd zal Harris, net als Biden, de fossiele energiesector weinig in de weg leggen. Onder Biden heeft de productie van olie en aardgas opnieuw alle records gebroken. Progressieve democraten en milieuactivisten zijn nog steeds boos dat Biden in 2023 het groene licht heeft gegeven voor Willow, een groot project om naar olie te boren aan de noordkust van Alaska. Ze hopen dat Harris deze vergunning zal schrappen, maar de vicepresident heeft daar nog niets over gezegd.
In januari 2024 schortte president Biden het verlenen van bouwvergunningen voor nieuwe Amerikaanse LNG-export terminals op. Hij wil eerst een onderzoek naar de economische, milieu en klimaat effecten van deze terminals. De VS heeft inmiddels zeven LNG-terminals die in 2023 goed waren voor de export van 86 miljoen ton LNG. Daarnaast zijn er nog eens vijf in aanbouw en er zijn aanvragen voor nog eens twaalf. Onder Trump zullen deze aanvragen zeker snel worden goedgekeurd. Het is niet zeker wat Harris hiermee van plan is.

Een federale rechtbank heeft de overheid inmiddels opgedragen in ieder geval het beoordelen van deze aanvragen voor nieuwe LNG-terminals weer op gang te brengen. Dit is opnieuw een bevestiging dat in de VS steeds meer politieke conflicten uiteindelijk beslist worden door de rechterlijke macht. De republikeinen hebben hier, ongeacht de uitkomst van de aanstaande verkiezingen, een aanzienlijk voordeel. De Supreme Court, Amerika’s hoogste rechtscollege, heeft dankzij Trump een meerderheid die eerder naar de republikeinen luistert dan naar de democraten.
Regulering AI
Trump en Harris verschillen stevig wat betreft hun standpunt over AI. Toen Trump nog president was tekende hij een executive order waarin alle federale instituten werden opgedragen meer geld en aandacht te steken in de ontwikkeling, promotie en training met AI. De democraten zijn meer beducht voor de mogelijke gevaren van AI. Zo tekende president Biden een executive order die probeert consumenten, gebruikers van sociale media en arbeiders te beschermen tegen mogelijke misleiding, manipulatie en discriminatie van minderheden door AI-algoritmen.
De democraten zien de ontwikkeling van AI door China als een bedreiging voor de nationale veiligheid. Trump is ook wat betreft AI meer geneigd tot deregulering. Hij wil Amerikaanse AI-bedrijven ruim baan geven om ongehinderd te renoveren. Hij heeft beloofd de beperkingen op te heffen die de democraten met hun ‘uiterst linkse ideeën’ opleggen aan AI. Trump krijgt relatief veel steun uit de doorgaans democratische Silicon Valley omdat hij niet van plan is allerlei overnames binnen de hightech sector aan te vechten.
Je las zojuist een gratis premium artikel op TW.nl. Wil je meer van dit? Abonneer dan op TW en krijg toegang tot alle premium artikelen.