Jan Spoelstra
In Groningen hebben Shell en Gasunie aangekondigd een haalbaarheidsstudie op te zetten om groene waterstof te produceren door direct gebruik te maken van een nieuw te bouwen offshore windpark boven de Waddeneilanden van 4 GW. Daarnaast kwam Den Helder op 13 maart met een intentieverklaring om de haalbaarheid van een blauwe waterstoffabriek (uit aardgas, met CCS) te onderzoeken. Rotterdam ging hen al voor met de H-Vision haalbaarheidsstudie voor de productie van blauwe waterstof.
Op de website watisduurzaam.nl geeft consultant Thijs ten Brinck aardige rekenvoorbeelden met als conclusie dat met de huidige energiemix op het stroomnet de via elektrolyse verkregen waterstof voor meer CO2 uitstoot zorgt dan wanneer je de groene stroom gewoon het net op stuurt en grijze waterstof produceert (uit aardgas, zonder CCS). Hij redeneert terecht dat wanneer je nu een elektrolyser aan het stroomnet hangt, het er feitelijk op neer komt dat gascentrales extra gas de turbines in moeten jagen om de stroomvraag bij te benen. Onafhankelijk van handel in certificaten, die zorgen vooral op lange termijn voor een gunstig investeringsklimaat in duurzame energie.
Grootschalige groene waterstofproductie gaat op tussen nu en 15 jaar alleen lukken als de kostprijs van offshore wind nog verder zakt en er inderdaad een gigantische hoeveelheid offshore wind het net op gaat en het vervolgens nog loont om windparken specifiek voor waterstofproductie bij te bouwen. Dat hoeft niet onrealistisch te zijn. De 6 MW windturbines van 5 jaar geleden zijn door ontwikkeld tot 8 of 9 MW. De turbines van 10 tot 12 MW die nu proefdraaien zullen doorontwikkeld worden naar 15+ MW, zo liet een analist van de Belgische waterbouwer Jan De Nul mij onlangs weten waarbij hij melde dat ze windparken straks nog efficiënter kunnen bouwen.
Dus kun je op korte termijn met meer zekerheid inzetten op blauwe waterstof zoals Den Helder en Rotterdam onderzoeken. Die route stimuleert nu al de aanleg van echt grote waterstofinfrastructuur projecten en baant de weg voor groene waterstof. Verschillende politieke partijen en milieuorganisatie zien CCS echter als lapmiddel dat echte innovaties in onze industrie tegen houdt. Deze framing belemmert echte haalbare business modellen voor een transitie.
Er staan nogal wat kapitaalkrachtige, van origine fossiele, spelers klaar om een transitie naar groene waterstof in te zetten. Een mooie taak om de initiatiefnemers van deze studies aan hun woord te houden door als overheid zelf ook een duidelijk signaal af te geven. Bijvoorbeeld door blauwe waterstof daadwerkelijk te subsidiëren en om de vele klein-bier maatregelen uit het klimaatakkoord betreffende waterstof te vatten in een voortvarend actieprogramma. Op enkele populisten na kan niemand hier rationeel gezien op tegen zijn. Een klus waar het kabinet goede sier mee kan maken in de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2021.
