Een nieuwe kade van maar liefst 800 meter lang zal medio 2024 een betere ontsluiting van het havengebied Vlissingen-Oost, het Sloegebied, mogelijk maken. De huidige kade aan de Quarleshaven wordt gesloopt. De oude kade was te kort en niet meer geschikt voor het huidige gebruik met grotere kranen. Daarom is besloten om een geheel nieuwe kade te bouwen.
De nieuwe kade aan Bulk Terminal Zeeland in het Sloegebied vervangt de oude kade. Hierdoor kan het bedrijf Bulk Terminal Zeeland zijn activiteiten uitbreiden en wordt de kade van Shipyard Reimerswaal ook langer.
WSP maakte het ontwerp dat zich kenmerkt door een snelle doorlooptijd van het gehele project, mede door het optimaal benutten van een relatief eenvoudige combiwandconstructie. Door de nieuwe kade, die aansluit op een bestaande kade, ontstaat er aan de zuidzijde van de Quarleshaven een kade van maar liefst 1200 meter totale lengte. Verschillende types zeeschepen met een diepgang tot 14,5 meter kunnen er aanleggen, net zoals binnenvaartschepen. De nieuwe kade zal een belangrijke bijdrage leveren aan de regio, door de overslagfunctie van droog bulkgoed: grondstoffen, biologische landbouwproducten maar ook stortstenen voor de versteviging van windturbines op zee.
Tender ontwerp
WSP won de tender voor dit ontwerp mede door de jarenlange ervaring in dit gebied. Fokke Westebring, projectleider bij WSP: “Wij hebben niet alleen veel kennis van dit soort kades, maar ook veel kennis van het gebied doordat wij voor North Sea Port talloze andere projecten hebben gedaan. In deze tender diende de nieuwe zeevaartkade aan te sluiten op de bestaande kade van scheepswerf Reimerswaal met een totale lengte van circa zevenhonderdvijfennegentig (795) meter. De gehele kade krijgt een standaard kadebelasting van vijf (5) ton per m2. De Quarleskade wordt multifunctioneel aangelegd en geschikt gemaakt voor meerdere scheepstypes zoals projectladingschepen, jack-up vessels, bulkschepen, fruitjagers, tankers en binnenvaartschepen. De haven dient ter plekke te worden gebaggerd, voor schepen met een diepgang van twaalfenhalve meter zodat de Quarleskade toekomstbestendig wordt gerealiseerd. De werkzaamheden dienen gefaseerd te worden uitgevoerd. Met deze gegevens konden we op een goed detailniveau inschrijven. Daarnaast hebben we gefocust op een snelle, maar realistische planning, met oog voor de uitvoering.”
Ontwerpfase
“Aan de hand van het schetsontwerp en het programma van eisen hebben we een uitvoeringsontwerp gemaakt en het bestek geschreven”, licht Westebring toe. “In het programma van eisen stond onder meer welke schepen er komen, wat er op en achter de kade moet komen en welke voorzieningen er nodig zijn op de kade. Dit vormde voor ons de basis van het ontwerp. Voor het ontwerp hebben we diverse tools en softwareprogramma’s gebruikt. Wij hebben de kade en de interactie met de grond eerst met D-Sheetpile ontworpen en daarna met Plaxis nog verder geoptimaliseerd. Verder zijn er verschillende programma’s gebruikt en ook eigen spreadsheets om de sterkte berekeningen van de constructies te maken.”
“Elke fase van het ontwerpproces werd voorgelegd aan North Sea Port, die ook heel veel kennis van zaken heeft op dit gebied en waar je op een goed niveau dit soort ontwerpen mee kan bekijken. Zeker ook als het gaat om de uitvoeringsmogelijkheden en de impact op vergunningen en milieu. Gedurende het ontwerpproces hadden we bijna elke week contact en bespraken de status van het ontwerp en welke keuzes wij maakten. Wat uiteindelijk heeft geleid tot een definitief ontwerp. Wij hebben dit ontwerp en bestek in iets meer dan zes maanden gemaakt in verschillende fasen: van voorontwerp, definitief ontwerp tot uitvoeringsontwerp.”
Kadeconstructie
In het ontwerp stonden de kerende hoogte en de relatief lichte bovenbelasting centraal. Het ontwerp moest echter ruimte laten om de bovenbelasting ooit te kunnen verzwaren. “In het voorontwerp is een afweging gemaakt tussen een verankerde combiwand en een constructie met een integrale laaggelegen ontlastvloer,verduidelijkt Westebring “Bij kades met grotere kerende hoogte en hoge bovenbelasting is een laaggelegen ontlastvloer vrij gebruikelijk. Het nadeel van een laaggelegen ontlastvloer is dat het ingewikkelder is, er veel meer bouwfaseringen zijn en er dus meer bouwtijd nodig is. Het voordeel is dat de kerende wand lichter kan worden uitgevoerd. Omdat in dit project het eerste deel van de kade al snel moest worden opgeleverd (mede vanwege het broedseizoen) was de bouwtijd de doorslaggevende factor en hebben we gekozen voor een eenvoudigere verankerde combiwand constructie. Deze is sneller te realiseren maar we zitten met deze afmetingen wel aan de grenzen wat bij deze grondgesteldheid uitvoerbaar is. Want deze kade heeft een kerende hoogte van bijna 25 meter. Dat is nog net uitvoerbaar met een verankerde combiwand. Als het dieper had gemoeten of met een hogere bovenbelasting dan hadden we naar die laaggelegen ontlastvloer gemoeten. Door het uitgekiend ankerontwerp van de toegepaste constructie hebben we het wel mogelijk gemaakt om later een losse hooggelegen ontlastvloer te bouwen wanneer er toch hogere bovenbelastingen nodig zijn.”
Na het uitwerken van het ontwerp en het opstellen van een RAW-bestek, is de realisatie middels een tender gegund aan de uitvoerende aannemers De Klerk en Hakkers. In de tenderfase speelde de risicobeheersing een grote rol. Daarom heeft de aannemerscombinatie aangeboden met zwaardere tussenplanken dan die in het bestek stonden om daarmee het risico dat de tussenplanken niet op diepte zouden komen te verkleinen.
WSP heeft North Sea Port begeleid in de tenderfase en verzorgd tijdens de uitvoering de directievoering en het dagelijkse toezicht. De bouw is begin 2022 gestart en de combiwand, bestaande uit buispalen met een lengte tot 38 meter en stalen tussenplanken met een lengte tot 29 meter, is inmiddels compleet aangebracht.
Duurzaam
“In het ontwerpproces hebben we samen met North Sea Port gekeken naar het beperken van het materiaalgebruik, het gebruik van duurzame materialen, hergebruik van materialen en toepassen van schoon baggermaterieel. Beperken van materiaalgebruik hebben we gedaan door extra aanvullend grondonderzoek te doen. Waardoor we nog beter de grondgesteldheid konden beoordelen. Aan de hand van onze berekeningen konden we daardoor in het definitief ontwerp bijna 20% minder staal toepassen t.o.v. het voorontwerp. Dit is een besparing op de milieubelasting natuurlijk ook een besparing van de kosten.
Daarnaast wordt de bestaande taludbekleding, bestaande uit haringmanblokken en bestorting, in z’n geheel opnieuw gebruikt. De betonnen haringmanblokken worden gebroken en verwerkt in de fundering van de terreinverharding achter de kade. Een goed voorbeeld van circulair werken.
Uitvoering
De combinatie van Werkendamse waterbouwers Hakkers en De Klerk staat in voor de bouw van de kade die eind 2024 gereed zal zijn. Het werk bestaat in grote lijnen uit het aanbrengen van ruim 240 buispalen met tussenplanken en meer dan 600 schroefinjectieankers. Daarbij wordt meer dan 14.000 ton staal verwerkt, meer dan 2.000 kuub beton en ruim 8.000 vierkante meter straatwerk. Voorts is er bijna 600.000 kuub grondverzet benodigd. De kade aan de zuidzijde van de Quarleshaven wordt in totaal 1.200 meter lang.
In het ontwerp en het bestek is rekening gehouden met een uitvoering in twee fases: door het project in tweemaal 400 meter uit te voeren, kan in fase 1 de bestaande oude kade nog gebruikt worden en kunnen in fase 2 de bedrijfsactiviteiten doorgaan op het nieuwe deel dat in fase 1 is gebouwd. Daarvoor is goede afstemming met de gebruikers nodig.
Doordat er alleen in de winter (buiten het broedseizoen) gebaggerd mag worden, is een strikte uitvoeringsplanning noodzakelijk om beide fasen op tijd te kunnen opleveren. Westebring: “In de uitvoeringsfase is er continu een toezichthouder van ons op het werk die kwaliteitscontroles doet en in contact staat met de aannemers ten aanzien van de uitvoering. Wanneer er tussentijds veranderingen zijn, dan wordt dat met de ontwerpers besproken. De aannemers dienen zich te houden aan het bestek, maar als zij komen met betere alternatieven van uit hun kennis en ervaring dan staan wij daar altijd voor open. Zoals het er nu naar uitziet zitten we met de uitvoering op schema en wordt de kade in medio 2024 opgeleverd.”
Investering van 40 miljoen euro
North Sea Port investeert met de nieuwe kade in het Sloegebied maar liefst 40 miljoen euro aan nieuwe haveninfrastructuur. Een deel van de kade wordt ook ontsloten en geschikt gemaakt voor potentiële klanten die zich aan de Quarleskade willen vestigen. Het overslagbedrijf Bulk Terminal Zeeland ziet zijn kade uitbreiden van 250 meter tot 440 meter.
De nieuwe kade sluit bovendien aan op de terminal van Shipyard Reimerswaal die met de nieuwe kade 40 meter extra verwerft. Het bedrijf dat schepen onderhoudt en repareert zal hierdoor in totaal over 425 meter kade beschikken.
De nieuwe kade zorgt er ook voor dat er 10 hectare extra terrein uitgegeven kon worden aan Bulk Terminal Zeeland. Daarnaast blijft er tussen de terminal en Scheepswerf Reimerswaal nog voldoende ruimte over (260 m kade) voor een nieuw bedrijf dat daar activiteiten kan ontplooien.
