Lely heeft met de Exos een bijzondere autonome machine voor de melkveehouderij op de markt gebracht, die niet alleen het gras maait, maar vervolgens ook het melkvee in de stallen voert.
R&D is doorgaans een onderneming van de lange adem. Aan de meeste R&D-projecten wordt dan ook vele jaren gewerkt, waarbij de uitkomst van tevoren allerminst vaststaat. Naar aanleiding van de R&D Top 30 lichten we in de reeks “R&D-projecten uitgelicht” enkele bijzondere R&D-projecten uit.
“Het is een maai- en voerrobot die boeren in staat stelt het potentieel van vers gras van eigen land maximaal te benutten.” Edwin Honings, Head of Exos, vat de machine in één zin pakkend samen.
Normaliter oogst de boer al het gras in een keer om het vervolgens te kuilen. Dit is een proces dat zich 4 à 5 keer per seizoen herhaalt. Vervolgens voert de boer gedurende het gehele jaar vanuit die kuil het kuilvoer aan zijn koeien. De Exos maakt het mogelijk meerdere keren per dag vers gras te voeren aan de koeien, zonder het in te kuilen. Vers gras heeft een hogere voedingswaarde dan ingekuild gras, waardoor er minder krachtvoer bijgevoerd hoeft te worden. Daarbij kan de Exos het gras in kleinere porties verdelen aan het voerhek, wat de kans op broei sterk vermindert.
De Exos bespaart de boer ook heel veel tijd. Het rode gevaarte van 7 m lang, 3,4 m hoog en 2,8 m breed trekt er op eigen houtje van zijn laadstation op uit naar het grasland, om tot 1.400 kg gras per keer te maaien, dit vervolgens terug te rijden naar de stallen en aan de voerhekken te leggen. Tot slot rijdt de Exos terug naar zijn laadpaal. Deze hele rit duurt – inclusief opladen – anderhalf tot twee uur. De maaitechniek gaat via het vingerbalksysteem, waarbij heen-en-weer bewegende messen het gras afknippen. Dit systeem heeft een lage energiebehoefte en door de knipkwaliteit blijft het gras onbeschadigd. De Exos kan desgewenst het veld tegelijk met het grasmaaien bemesten. In de autonome robot kunnen vloeibare kunstmestsoorten worden toegepast.
De Exos wordt elektrisch aangedreven en oefent met een gewicht van 3.400 kg (leeggewicht) minder druk op de bodem uit dan een tractor met frontmaaier en opraapwagen. Hierdoor kan de Exos eerder in het seizoen het land in en tot later in het seizoen doormaaien. Bovendien kan de robotmaaier ook ’s nachts doorgaan.
De Exos bevat tal van sensoren: onder de bunker van de machine bevinden zich vier load-cellen, die wegen hoeveel gras er al is gemaaid. Voor navigatie gebruikt de Exos in de buitenlucht de twee gps-sensoren aan de voorkant; in de stallen gebruikt de machine de ultrasoon-sensoren aan de voor- en achterzijde van het voertuig, daarmee volgt hij het voerhek. Ook bevat de Exos stereocamera’s aan de voor- en achterzijde, om obstakels te herkennen en te kunnen stoppen. Sensoren in de wielen monitoren het aantal omwentelingen, om de gereden afstanden te meten.
“Op het erf en in het grasland is er geen enkele aanpassing nodig”, vertelt Honings. Ook hoeft de boer zelf nauwelijks iets te doen. “Wij meten alle velden in, in percelen van 1 tot 2 ha en de boer kan in een app op de pc een ‘afspeellijst’ maken met de volgorde waarin velden gemaaid moeten worden. De boer hoeft in de planning van de Exos alleen nog maar aan te geven hoeveel gras die per voerhek per dag wil voeren. De rest doet de machine allemaal zelf.”
