Peter van der Zwan
Het Hoogheemraadschap van Rijnland is in januari begonnen met de renovatie en de uitbreiding van de rioolwaterzuivering Zwanenburg in de provincie Noord-Holland. Dat is nodig omdat de afvalwatersystemen van Haarlem-Schalkwijk en Heemstede na dertig jaar aan het einde van hun technische levensduur zijn. Het afvalwater van de afvalwaterzuiveringsinstallaties Heemstede en Haarlem-Schalkwijk zal via nieuwe persleidingen worden getransporteerd naar de rioolwaterzuivering Zwanenburg. In het voorjaar van 2025 moet de renovatie en de uitbreiding klaar zijn.
Voor het project is een investering nodig van 105,3 miljoen euro en het werk wordt uitgevoerd door aannemer Mobilis, Croon Wolter en Dros, RWB en Tauw. Het bijzondere is dat tijdens de renovatie en de uitbreiding de rioolwaterzuivering Zwanenburg afvalwater blijft zuiveren. Het Hoogheemraadschap van Rijnland heeft voor het waterbeheer 82 rioolgemalen, 270 kilometer persleiding en 19 afvalwaterzuiveringen in beheer om het afvalwater van 300.000 inwoners te kunnen verwerken.
Fasering
De werktuigbouw en de elektrotechniek worden allereerst geheel vervangen maar de betonconstructie van de bestaande onderdelen blijft intact. De rioolwaterzuivering wordt als het ware “gestript”. Een goede fasering en afstemming met het beheer van de zuivering is daarom cruciaal. Zo wordt er tijdens het voorbereidend werk gekeken met een virtual 3D-bril. Op deze manier kan beheer virtueel kijken naar de 3D-ontwerpmodellen om precies te zien welke aanpassingen aan de zuivering nodig zijn.
In januari zijn de heiwerkzaamheden op het terrein van de rioolwaterzuivering begonnen. Er gaan driehonderd betonnen heipalen de bodem in. De palen vormen de fundering voor de nieuwe objecten op het terrein. Na het heiwerk kan worden gewerkt aan de verschillende onderdelen. Zoals de aansluiting van de persleiding met een doorsnede van 1.80 meter alsmede voor de pomp met een doorsnede van 1.60 meter.
De uitbreiding bestaat verder uit een te bouwen ontvangwerk met luchtfiltering, een extra beluchtingstank en een nabezinktank met slib-retourgemaal. Ook komt er een boosterput om de toename in effluentafvoer te kunnen waarborgen. Het bestaande ontvangwerk zal, nadat het uitgebruik genomen is, worden omgebouwd tot slib-retourgemaal waardoor het slib in de toekomst naar de afvalwaterzuiveringsinstallatie Haarlem Waarderpolder vervoerd kan worden voor verdere verwerking.
De initiële ontwerpcapaciteit van de rioolwaterzuivering Zwanenburg wordt door de uitbreiding vergroot van 6.000 m3 water per uur naar 8.400 m3 water per uur. Tijdens de bouw wordt zoveel mogelijk gewerkt met elektrisch materieel. Behalve dat komen er zonnepalen op het slibverwerkingsgebouw te liggen en is er in 2025 voor de verwarming van het bedrijfsgebouw geen gas meer nodig dankzij warmteterugwinning uit het afvalwater. Het resultaat een nieuwe duurzame rioolwaterzuivering Zwanenburg.
Zuiveringsproces
De rioolwaterzuivering Zwanenburg maakt afvalwater weer schoon. Afvalwater van huishoudens, bedrijven en regenwater van afvalwaterzuiveringsinstallaties Haarlem-Schalkwijk en Heemstede wordt door persleidingen onder de grond naar de zuivering gepompt. In het afvalwater zitten grotere stukken vuil die met het blote oog niet zijn te zien. Maar ook zitten er in het afvalwater onzichtbare verontreiniging van hele fijne deeltjes en chemische stoffen.
Fasen in het zuiveringsproces.
Hoe zuiveringsproces werkt zo. Vies afvalwater, het influent dat instroomt wordt verwerkt en gezuiverd en kan daarna weer uitstromen als schoon gezuiverd water, het effluent. Dat schone water is geen drinkwater maar wel schoon genoeg om naar oppervlaktewater in de natuur te stromen.
Eerst stroomt vies afvalwater waar bijvoorbeeld wc-papier, maandverband, vochtige doekjes, condooms, luiers en plastic in kan zitten door een rooster dat het grove vuil en zand eruit zeeft. Het gezeefde afvalwater stroomt naar een voorbezinktank waarin afvalwater tot stilstand komt. Al het vuil in afvalwater dat zwaarder weegt dan water zinkt naar de bodem van de tank, het zogenoemde slib. Slib kan daarna vergisten tot biogas. Olie en vet, lichter dan water drijft naar boven in de tank.
Het schonere water uit de voorbezinktank stroomt daarna in een beluchtingstank waarin heel veel lucht aan het water wordt toegevoegd. Daardoor krijgen miljoenen bacteriën de kans om het laatste vuile afvalwater als het ware “op te eten”. Als de bacteriën klaar zijn, stroomt het afvalwater naar een nabezinktank.
In de nabezinktank zakken de bacteriën naar de bodem en blijft er schoon, gezuiverd afvalwater over. Dit water stroomt langzaam over de rand van de tank en belandt vervolgens in oppervlaktewater dat in de omgeving van de rioolwaterzuivering ligt. Uiteindelijk stroomt een mengsel van water uit sloten, meren en plassen, regenwater en zuiver afvalwater naar de Noordzee.
