Thomas van de Sandt
Tijdens haar bedrijvenmissie naar Indonesië vorige week heeft minister Schultz van Haegen het concept masterplan voor de kustontwikkeling van Jakarta gepresenteerd.
Het National Capital Integrated Coastal Development, opgesteld onder leiding van de ingenieursbureaus Grontmij en Witteveen+Bos, moet een langtermijnoplossing bieden voor de overstromingen in Noord-Jakarta en voorziet tegelijkertijd in een grootschalige stadsuitbreiding met landaanwinning op zee.
‘Wij hebben nu een belangrijke mijlpaal bereikt’, vertelt Alex Hekman, namens Grontmij mede-verantwoordelijk voor het opstellen van het plan. ‘Tot nu toe zijn we met allerlei varianten bezig geweest, maar nu ligt er één haalbare business case.’ Op 1 augustus, na een uitgebreide dialoog met de Indonesische overheid, moet het definitieve masterplan klaar zijn.
Het plan biedt aan de ene kant een prachtig vergezicht voor de periode 2025-2030. Een grote ringdijk zorgt dan voor een retentiemeer in de Baai van Jakarta. Hiervan ligt het peil onder zeeniveau, zodat de rivieren er hun water vrij naartoe kunnen afvoeren. Het water wordt dan vanuit het retentiemeer naar zee gepompt. Bovendien komt er 1.250 tot 4.000 ha aan eilanden in de baai bij. De landaanwinningen hebben de vorm van de zogeheten Great Garuda, de beschermvogel van Indonesië.
In schril contrast met dit toekomstbeeld staat de huidige situatie in Noord-Jakarta, waar het zeewater de bijna 4,5 miljoen inwoners door extreme bodemdaling aan de lippen staat. ‘Met de huidige bodemdaling komt er in 2015-2016 permanent water over de dijk’, vertelt Hekman. Daarbij is de waterkwaliteit een urgent probleem. ‘Als daar niks aan gebeurt, wordt ook het retentiebassin straks een stinkende, zwarte poel.’
Het masterplan voorziet daarom ook in een drietal kortetermijnmaatregelen: dijkversterking, verbetering van de waterkwaliteit en een alternatief voor de drinkwatervoorziening. Dat laatste is nodig omdat het oppompen van drinkwater de belangrijkste oorzaak is van de extreme bodemdaling.
‘Er ligt een plan klaar voor het aanleggen van een distributiesysteem voor drinkwater in Noord-Jakarta. Dat is alleen nog een kwestie van uitvoeren’, meldt Hekman. Probleem blijft echter dat juist deze kortetermijnaanpak stuit op een gebrek aan coördinatie. Waar het enthousiasme voor het ambitieuze vergezicht groot is, blijkt de politieke bereidheid om de problemen van nu aan te pakken een stuk minder.
Voor de Nederlandse partijen is dat nog wel eens frustrerend, hoewel ook zij waarschijnlijk het meest zullen profiteren als het ‘Great Garuda-plan’ wordt uitgevoerd. Ook Korea, Japan en China staan overigens te springen om een deel van de techniek voor dit project op zich te nemen.
Tot nieuwe contracten voor Nederlandse bedrijven kwam het tijdens de bedrijvenmissie van vorige week niet. ‘Nederland heeft nu aangeboden om de aankomende jaren strategisch adviseur voor de Indonesische overheid te blijven, maar natuurlijk hopen we uiteindelijk ook deel te kunnen nemen aan de uitvoering’, aldus Hekman.
