Al tientallen jaren opereren metro’s wereldwijd zonder machinisten, maar de automatisering van treinen op het Nederlandse spoor blijkt een complexere uitdaging. In steden zoals Parijs, São Paulo, en Tokio kunnen reizigers comfortabel vooraan zitten in geautomatiseerde treinen. In tegenstelling tot deze stedelijke metro’s, wordt het Nederlandse treinsysteem gekenmerkt door een reeks complexe eigenschappen die het automatiseringsproces bemoeilijken. Hoewel er incidenteel tests plaatsvinden met zelfrijdende treinen, zijn er aanzienlijke verschillen. De trajecten op het Nederlandse spoor zijn veel langer en omvatten diverse treintypes met uiteenlopende snelheden en remcapaciteiten. Daarnaast zijn er talloze overgangen en obstakels op het spoor die vermeden moeten worden.
Het automatiseren van treinen brengt aanzienlijke voordelen met zich mee, zoals energiebesparing, capaciteitsvergroting en een efficiënter gebruik van het spoorwegnet. Echter, diverse uitdagingen zijn van toepassing. Overgangen waar ander verkeer het spoor kruist en het mogelijke verschijnen van objecten of personen op de rails vormen obstakels die uniek zijn voor het Nederlandse treinsysteem. Zelfs met geavanceerde sensoren en camera’s kunnen lange remwegen en de beperkte mogelijkheid om uit te wijken bij hoge snelheden complicaties veroorzaken.
Implicaties
Het automatiseren van treinen heeft voordelen, zoals energiebesparing, capaciteitsvergroting en efficiënter spoorbeheer. Toch zijn er uitdagingen. Overgangen en obstakels zijn meer aanwezig op het Nederlandse spoor dan in metronetwerken. Zelfs met sensoren en camera’s kunnen lange remwegen en onvermogen om uit te wijken bij hoge snelheden problemen opleveren. Menselijke betrokkenheid is ook noodzakelijk vanwege de moeilijkheid om langdurig passief te monitoren. Gedeeltelijke automatisering kan dienen als tussenstap, waarbij machinisten specifieke taken blijven uitvoeren om hun betrokkenheid te behouden.
Hoewel gedeeltelijke automatisering rendabel lijkt, zal volledige automatisering niet snel plaatsvinden op het Nederlandse spoor. Kosten voor veiligheidssystemen zijn een belemmering voor langere trajecten. Tests met zelfrijdende treinen behouden een menselijke interventie, en wetten vereisen momenteel nog een machinist aan boord. Hoogleraar Goverde hoopt dat technologie het beroep van machinist kan verbeteren en de monotonie ervan kan verminderen. Passagiers lijken open te staan voor zelfrijdende treinen, vergelijkbaar met geautomatiseerde metro’s.
