Gerald Schut
Een groep internationale onderzoekers pleit in toptijdschrift Science voor een drastische aanscherping van ventilatienormen voor de volledige gebouwde omgeving om de verspreiding van covid-19 te voorkomen en toekomstige uitbraken van pathogenen via de lucht voor te zijn. Om van iedere binnenruimte een pathogeen-arme, gezonde omgeving te maken is een paradigmaverschuiving nodig die zich laat vergelijken met het ‘Sanitary Report’ van Chadwick in 1842, waarin steden werden opgeroepen schone drinkwatervoorzieningen en rioleringssystemen aan te leggen.
De huidige ventilatievoorschriften voor architecten en bouwers zijn gericht op geurbestrijding, CO2-niveaus en warmtecomfort. Er wordt geen rekening gehouden met ziekteverwekkers. Hoogleraar Philomena Bluyssen (Bouwkunde, TU Delft) is een van de briefschrijvers: ‘De kennis over basale fysica is bij een deel van de medici soms niet op orde. Bijvoorbeeld hun aanname dat deeltjes die groter zijn dan 5 micrometer, binnen 1,5 m op de grond vallen; dat is gewoon fout.’ Daarom is te laat in pandemie aandacht gekomen voor het belang van ventilatie. Dat zou nu structureel recht gezet moeten worden: ‘Ventilatie, inclusief filtersystemen en monitoring, moeten we niet meer zien als iets dat je gewoon toevoegt aan een gebouw. Het moet slim geïntegreerd worden. In nieuwe gebouwen zou je voortaan altijd hybride ventilatie moeten kunnen aanbieden. Dat betekent dat je natuurlijke ventilatie als basis hebt, maar dat je daar mechanische ventilatie aan kunt toevoegen op momenten dat en locaties waar het nodig is. Ventilatie wordt nu vooral als kostenpost gezien. Maar kijk eens wat deze pandemie ons kost!’
De onderzoekers schatten de kosten voor extra ventilatie op grofweg 1% van de bouwsom van nieuwe gebouwen. Medeauteur Marcel Loomans (Bouwkunde, TU/e): ‘Je ventilatie verbeteren, betekent zeker een investering. Je zult bijvoorbeeld ook wat meer energie verbruiken. Maar op de totale kosten van een gebouw is het bedrag klein, en het levert de samenleving als geheel veel op.’ Nieuwe ventilatiestandaarden zouden moeten uitgaan van schakelbare ventilatie in combinatie met luchtfiltering en – desinfectie.
